ترغیب کودکان به تحصیل علم
ترغیب کودکان به تحصیل علم
پس از آن که کودک مسیر تربیت مادی و معنوی دوران خردسالی را سپری نموده و وارد دوران هفت سال دوم زندگی شد وقت آن رسیده است که از زندگی شاهانه مقداری تنزل نموده و در وادی تعلیم جدی قرار بگیرد ، در این دوران بر والدین لازم است تا مسیر تربیتی جدیدی را در ارتباط با نوزاد خود در دستور کار قرار دهند . یکی از مهمترین امور آموزشی هفت سال دوم ترغیب و هدایت کودکان به علم آموزی است ، این کار در تمام مراحل عُمر اجتناب ناپذیر و مفید است، امّا آموزش در کودکی از ویژگی های منحصر به فردی برخوردار است که در سایر دوران حیات از آن خبری نیست و به همین دلیل لازم است به این دوران توجه ویژه ای داشت و در آن زحمت بیشتری برای تربیت کودکان کشید .
امیرمؤمنان امام علی علیه السلام در بیانی نورانی در مورد آثار تحصیل علم در خردسالی فرمودند :
«الْعِلْمُ فِی الصِّغَرِ کَالنَّقْشِ فِی الحَجَرِ»(بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج1، ص: 224)فراگرفتن دانش در کودکی، همانند نقش (حک شده) در سینه ی سنگ (ثابت، فراموش نشدنی و پایدار) است.
هم چنین فرمود :
«تَعَلَّمُوا العِلْمَ صِغَاراً تَسُودُ بِهِ کِبَاراً»( شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید:20/267.)«در کودکی دانش فراگیرید تا در بزرگی، با آن، به سیادت و سروری برسید.»
این بیان نورانی دلالت بر این دارد که اگر کودکان در خردسالی به دنبال تحصیل علم و دانش بروند می توانند در بزرگسالی میوه آن را چیده و به بزرگی برسند ، چرا که بزرگی و سروری با دانش و بینشِ سالم، شایسته و میسر است نه با جهل و نادانی.بر همین اساس اگر والدین می خواهند آینده فرزندشان پر بار و با شکوه باشد لازم است که به فرزندانشان دستور دهند تا علم و دانش بیاموزند .
علو مدانش نه تنها بزرگی بین خلق را به همراه دارد بلکه موجبات عاقبت به خیری آنها در حیات دنیا نیز می شود به همین دلیل است که ائمه اطهار علیهم السلام مردم را به این امر متوجه می ساختند که ولو به اجبار کودکانشان را به سوی کسب علم و دانش بفرستند و از سختگیری در این امر مسامحه ای بکار نبرند .به همین دلیل امام علی علیه السلام فرمود :
«مُرُوا أَوْلاَدَکُمْ بِطَلَبِ العِلْمِ» (کنز العمّال: 45953.)به فرزندان خویش فرمان دهیدکه علم و دانش بجویند.
البته طبع انسان بر تنبلی سرشته شده است و اگثر کودکان نیز در ابتدای مراحل تحصیل میل به درس خواندند نداشته و مکتب کریز اند ، لذا باید برای پابندی ایشان به درس خواندن تمهیداتی را در نظر گرفت تا علاوه بر این که از درس خواندن زده نشوند بتوانند با شوق درس بخوانند ، برخی از کودکان با تشویق و برخی با تنبیه به راه می آیند البته در هر مرحله باید شخصیت و ویژگی های کودک را در نظر داشت تا مبادا عملی از والدین سر بزند که موجب رنجش و زده شدن کودک از درس و مدرسه شود ، بنابراین لازم است در صورت بروز مشکلاتی این گونه والدین به متخصصین رجوع کرده و از ایشان مشورت بگیرند .
