نام های منتخب
نام های منتخب
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ
یکی از مباحثی که بسیار اهمیت دارد انتخاب نام برای فرزندان است ، در مقالات قبلی به اهمیت نامگذاری الهی و تاثیر نام ها در شخصیت فرزندان اشاره شد ، اما مطلبی که مهم است این است که در مقام عمل از چه نام هایی می توان استفاده نمود ، به عبارت دیگر چه نام هایی شایسته هستند تا آنها را بر فرزندان خود بگذاریم ، در پاسخ به این سوال لازم است به امور زیل توجه شود
نام انبیاء الهی
امام باقر علیه السلام در بیانی نورانی فرمود:
« أَصْدَقُ الْأَسْمَاءِ مَا سُمِّیَ بِالْعُبُودِیَّةِ وَ خَیْرُهَا أَسْمَاءُ الْأَنْبِیَاءِ صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْهِمْ»( معانی الأخبار، النص، ص:146) صحیح ترین نامها آن است که نشانى از بندگى خدا در آن باشد، (مانند عبد اللَّه) و نیکوترین نامها، اسامى پیامبران است (صلوات اللَّه علیهم اجمعین).
با این بیان اهمیت و ارزش نام گذاری بر اساس نام انبیاء الهی روشن می شود ، چرا که ایشان انسانهایی هستند که خدای متعال ایشان را دوست دارد و هم چنین دوست دارد نام ایشان در دنیا و در بین انسانها باقی بماند . بنابر این شایسه است نام انبیاء الهی را بر فرزندان خود بگذاریم :
چه زیبا هستند این اسماء :
«محمد» ، «ابراهیم» ، «نوح» ، «موسی » ، «عیسی » ، «روح الله» ، «یعقوب» ،«اسماعیل» ، «صالح» ، «هود»
نام اهل بیت علیهم السلام بهترین نام ها
در روایات اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام تاکیر بسیار زیادی بر انتخاب نام محمد و نام سائر ائمه علیهم السلام برای فرزندان شده است تا جایی که خود ایشان نیز دائما به این مطلب توجه ویژه ای داشته و بدان عمل میکرده اند :
امام صادق علیه السلام فرمود :
« لَا یُولَدُ لَنَا وَلَدٌ إِلَّا سَمَّیْنَاهُ مُحَمَّداً فَإِذَا مَضَى لَنَا سَبْعَةُ أَیَّامٍ فَإِنْ شِئْنَا غَیَّرْنَا وَ إِنْ شِئْنَا تَرَکْنَا.»(الکافی (ط - الإسلامیة)، ج6، ص: 19) هیچ فرزندى از ما متولد نمى شود جز آنکه نام او را محمد مىگذاریم و وقتى هفت روز گذشت اگر خواستیم اسم او را تغییر مى دهیم و الّا بر همان اسم باقى مى گذاریم .
هم چنین از خود حضر رسول اکرم صلی الله علیه و آله نقل شده است که فرمود :
«مَنْ وُلِدَ لَهُ أَرْبَعَةُ أَوْلَادٍ وَ لَمْ یُسَمِّ أَحَدَهُمْ بِاسْمِی فَقَدْ جَفَانِی»(الکافی (ط - الإسلامیة)، ج6، ص: 19) هر که چهار فرزند برای او متولد شود و یکی از آنها را به نام من نگذارد در حق من جفا کرده است
بر اساس فهمیده می شود که دردرجه اول بهترین نامی که شایسته است بر فرزندان گذاشته شود نام محمد و ترکیب هایی از آن است ، هم چون « محمد علی » «محمد حسن » ، «محمد حسین » ، «محمد باقر» ، «محمد جعفر» ، «محمد رضا» ، « محمد مهدی» که همه این اسامی مصادیقی از نام شریف رسول اکرم صلی الله علیه و آله هستند و حدیث شریف نیز شامل آنها می شود .
البته این خصوصیت در نام تمامی اهل بیت علیهم السلام وجود دارد چرا که تمامی آن وجود های مقدس به منزله یک حقیقت هستند و ارزش و اهمیت و مقام ایشان با یکدیگر تفاوتی ندارد لذا نام گذاری فرزندان به نام هر یک از آن ذوات مقدسه مانند هم است . در روایتی این چنین وارد شده است :
شخصی به امام صادق علیه السلام گفت :
« قِیلَ لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام جُعِلْتُ فِدَاکَ إِنَّا نُسَمِّی بِأَسْمَائِکُمْ وَ أَسْمَاءِ آبَائِکُمْ فَیَنْفَعُنَا ذَلِکَ فَقَالَ إِی وَ اللَّهِ وَ هَلِ الدِّینُ إِلَّا الْحُبُّ قَالَ اللَّهُ: ﴿إِنْ کُنْتُمْ تُحِبُّونَ اَللّهَ فَاتَّبِعُونِی یُحْبِبْکُمُ اَللّهُ وَ یَغْفِرْ لَکُمْ ذُنُوبَکُمْ ﴾ (سوره آل عمران، آیه 31) »(تفسیر نور الثقلین، ج1، ص: 327) ما اسم فرزندانمان را به اسماء شما و پدرانتان می نامیم .آیا این کار برای ما نفعی می بخشد؟امام ع فرمودند بله بوالله..و آیا دین چیزی غیر از محبت است؟ خدای متعال فرمود «اگر خدا را دوست می‌دارید، از من پیروی کنید! تا خدا (نیز) شما را دوست بدارد؛ و گناهانتان را ببخشد؛ و خدا آمرزنده مهربان است.»
بنابر این نام گذاری فرزندان به نام هر یک از اهل بیت علیهم السلام در شان و منزلت یکسان بوده و مصداقی از ابراز محبت و تبعیت از آن انسانهای الهی است .
بنابر این نام تک تک اهل بیت علیهم السلام به تنهایی و ترکیب نام های ایشان و هم چنین کنیه و لقب های ایشان می تواند نام خوبی برای فرزندان باشد ، به اسامی زیر توجه نمایید :
«طه» ، «یس» ، «احمد»،«محمود» ،«حمید»، «محمد » ، «علی »،«ابا القاسم» ، «حیدر» ، «حسن »،«حسین» ، «حسین علی » ، «سجاد»،«طاهره » ، «مطهره » ، «راضیه »،«مرضیه » ، «صدیقه» ، «زکیه»،«ریحانه» ، «طهورا» ، «حوراء»،«انسیه» ، «حنانه» ،
علاوه بر روایاتی که در مورد اهمیت نام گذاری نام اهل بیت علیهم السلام وارد شده است روایات متعددی وجود دارد که به بیان آثار مثبت نام گذاری به نام های اهل بیت علیهم السلام می پردازد که برخی از آنها عبارت اند از :
رسول اکرم صلی الله علیه و آله فرمود :
« مَا مِنْ أَهْلِ بَیْتٍ فِیهِمُ اسْمُ نَبِیٍّ إِلَّا بَعَثَ اللَّهُ (عَزَّ وَ جَلَّ) إِلَیْهِمْ مَلَکاً یُقَدِّسُهُمْ مِنْ صَلَاةِ الْغَدَاةِ إِلَى الْعِشَاءِ »( الأمالی (للطوسی)، النص، ص:511) هیچ خانواده ای نیست که در آن نام پیامبری باشد جز آن که خدای متعال فرشته ای را به سوی ایشان می فرستد تا آنها را از نماز صبح تا نماز عشاء گرامی بدارد .
رسول اکرم صلی الله علیه و آله فرمود:
« مَا مِنْ مَائِدَةٍ وُضِعَتْ وَ حَضَرَ عَلَیْهَا مَنِ اسْمُهُ أَحْمَدُ أَوْ مُحَمَّدٌ إِلَّا قُدِّسَ ذَلِکَ الْمَنْزِلُ فِی کُلِّ یَوْمٍ مَرَّتَیْنِ») عیون الأخبار ج 2: 29)هیچ سفره طعامى نگسترند که در میان حاضرین فردى به نام احمد و یا محمّد باشد مگر اینکه آن منزل روزى دو بار تقدیس، یعنى پاکیزه و تطهیر شود
رسول خدا صلى اللَّه علیه و آله فرمود :
«مَا مِنْ قَوْمٍ کَانَتْ لَهُمْ مَشُورَةٌ فَحَضَرَ مَعَهُمْ مَنِ اسْمُهُ مُحَمَّدٌ أَوْ حَامِدٌ أَوْ مَحْمُودٌ أَوْ أَحْمَدُ فَأَدْخَلُوهُ فِی مَشُورَتِهِمْ إِلَّا خِیرَ لَهُمْ ») عیون الأخبار ج 2: 29): هیچ جمعى نیستند که مجلس شورا داشته باشند و در میان آنان کسى به نام محمّد و احمد [و یا حامد و محمود] باشد و او را داخل کنند. و رأیش را جزء آراء به حساب آورند جز اینکه آن مشورت براى آنان نیکو نتیجه دهد.
امام رضا علیه السلام فرمود :
«الْبَیْتُ الَّذِی فِیهِ اسْمُ مُحَمَّدٍ یُصْبِحُ أَهْلُهُ بِخَیْرٍ وَ یُمْسُونَ بِخَیْرٍ »(وسائل الشیعة، ج21، ص:349) خانه ای که در آن نام محمد باشد اهلش به خیر صبح و شام می کنند .
امام کاظم علیه السّلام فرمود :
« لَا یَدْخُلُ الْفَقْرُ بَیْتاً فِیهِ اسْمُ مُحَمَّدٍ أَوْ أَحْمَدَ أَوْ عَلِیٍّ أَوِ الْحَسَنِ أَوِ الْحُسَیْنِ أَوْ جَعْفَرٍ أَوْ طَالِبٍ أَوْ عَبْدِ اللَّهِ أَوْ فَاطِمَةَ مِنَ النِّسَاءِ» (الکافی (ط - الإسلامیة)، ج6، ص: 19) فقر داخل خانه اى که در آن نام محمد و یا احمد و یا على و یا حسن و یا حسین و یا جعفر و یا طالب و یا عبد الله و یا فاطمه باشد نمى شود.
راوی می گوید:
«أَرَادَ أَبُو جَعْفَرٍ ع الرُّکُوبَ إِلَى بَعْضِ شِیعَتِهِ لِیَعُودَهُ . فَلَمَّا انْتَهَى إِلَى بَابِ الدَّارِ خَرَجَ عَلَیْنَا ابْنٌ لَهُ صَغِیرٌ فَقَالَ لَهُ أَبُو جَعْفَرٍ ع مَا اسْمُکَ قَالَ مُحَمَّدٌ قَالَ فَبِمَا تُکَنَّى قَالَ بِعَلِیٍّ فَقَالَ لَهُ أَبُو جَعْفَرٍ ع لَقَدِ احْتَظَرْتَ مِنَ الشَّیْطَانِ احْتِظَاراً شَدِیداً إِنَّ الشَّیْطَانَ إِذَا سَمِعَ مُنَادِیاً یُنَادِی یَا مُحَمَّدُ یَا عَلِیُّ ذَابَ کَمَا یَذُوبُ الرَّصَاصُ حَتَّى إِذَا سَمِعَ مُنَادِیاً یُنَادِی بِاسْمِ عَدُوٍّ مِنْ أَعْدَائِنَا اهْتَزَّ وَ اخْتَالَ.»(الکافی (ط - الإسلامیة)، ج6، ص: 20) روزی امام باقر علیه السلام اراده رفتن به سوی برخی از شیعیانش را نمود تا آن را بازگرداند ، در راه کودکی به ما بر خورد امام علیه السلام به بچه فرمودند: اسمت چیست؟ بچه گفت: محمد. حضرت فرمودند کنیه تو چیست؟ گفت: ابوعلی. حضرت فرمودند: با این اسم و این کنیه دیگر شیطان به تو نمی تواند دسترسی پیدا کند. بعد حضرت فرمودند: زمانی که شیطان می شنود به کسی محمد یا علی می گوید، شیطان ذوب می شود همانطور که مس و سرب ذوب می شود، و به همین شکل می ماند تا زمانی که اسمی از دشمنان ما را می شنود، که در آن زمان به حال می آید و دوباره مشغول به نیرنگ و گمراهی مردم می شود.
راوی میگوید :
«کُنْتُ جَلِیساً لِأَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع بِالْمَدِینَةِ فَفَقَدَنِی أَیَّاماً ثُمَّ إِنِّی جِئْتُ إِلَیْهِ فَقَالَ لَمْ أَرَکَ مُنْذُ أَیَّامٍ یَا أَبَا هَارُونَ فَقُلْتُ وُلِدَ لِی غُلَامٌ فَقَالَ بَارَکَ اللَّهُ لَکَ فَمَا سَمَّیْتَهُ قُلْتُ سَمَّیْتُهُ مُحَمَّداً- فَأَقْبَلَ بِخَدِّهِ نَحْوَ الْأَرْضِ وَ هُوَ یَقُولُ مُحَمَّدٌ مُحَمَّدٌ مُحَمَّدٌ- حَتَّى کَادَ یَلْصَقُ خَدُّهُ بِالْأَرْضِ ثُمَّ قَالَ بِنَفْسِی وَ بِوُلْدِی وَ بِأَهْلِی وَ بِأَبَوَیَّ وَ بِأَهْلِ الْأَرْضِ کُلِّهِمْ جَمِیعاً الْفِدَاءُ لِرَسُولِ اللَّهِ ص- لَا تَسُبَّهُ وَ لَا تَضْرِبْهُ وَ لَا تُسِئْ إِلَیْهِ وَ اعْلَمْ أَنَّهُ لَیْسَ فِی الْأَرْضِ دَارٌ فِیهَا اسْمُ مُحَمَّدٍ إِلَّا وَ هِیَ تُقَدَّسُ کُلَّ یَوْمٍ الْحَدِیث» (الکافی (ط - الإسلامیة)، ج6، ص: 39) در مدینه من معمولا جلیس امام صادق بودم، چند روز بود که خدمت حضرت نرفته بودم. و بعد از چند روز دوباره نزد حضرت رفتم. حضرت فرمودند: چند روز است که تو را ندید؟ گفتم: خداوند به من فرزندی داده بود وگرفتار او بودم. حضرت فرمودند: مبارک باشد، چه اسمی برای او گذاشته ای؟ گفتم: محمد. حضرت به سمت زمین خم شدند و می گفتند محمد تا جایی که نزدیک بود صورت حضرت به زمین برسد و بعد فرمودند: جان خودم و اولاد خودم و اهل و عیال خودم و پدر و مادرم و تمام اهل زمین به فدای پیامبر. این بچه را نزنی و به او ناسزا نگویی و اذیت نکنی. بعد فرمودند: در زمین خانه ای نیست که اسم محمد در آن باشد مگر اینکه آن خانه در هر روزی تقدیس می شود.
