خادم الاسلام

کیفیت سلوک الی الله -قسمت اول

سلام بر دوستان خدا و سلام بر طالبان خدا ، آنان که در راه وصال خدای متعال هزاران سوال بی جواب داشته و در پی یافتن جواب آنها سر از پای نمی شناسند و سلام بر آنان که در  دل شب ها آن هنگام که در  خیالاتشان به دنبال یافتن و به تصویر کشیدن راه سعادت و لقاء دوست بوده و در روزهای گرم روزه دار و خائف بدنبال راه وصال حبیب  و نجات از بند دنیای غدار اند .

ای دوستان عزیز که شوق یافتن راه وصال دوست سراسر وجودتان را گرفته است  قدر  این حال  ملکوتی ، و این سوالات مقدس را که سالیانی است با خود به همراه داشته و جوابی برایشان نیافته اید بدانید چرا  که در  دل این سوالات مقدس حرکتی عظیم و جنبشی ملکوتی نهفته است ، سیمرغی که از  دل تخم این سوالات بیرون خواهد آمد عن قریب  است که جان شما را به قله ی قاف رسانده و رنگی  از فنا بر  سرتاسر  وجود شما و عالم اعتبارات بزند و دستاوردی عظیم برایتان به ارمغان بیاورد

و هنگامی  که با تمام جان و ایمان این حقیقت برای  انسان مکشوف شود که :

«شَهِدَ اللَّهُ أَنَّهُ لاَ إِلهَ إِلاَّ هُوَ وَ الْمَلاَئِکَةُ وَ أُولُوا الْعِلْمِ قَائِماً بِالْقِسْطِ لاَ إِلهَ إِلاَّ هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ‌ »[1]خداوند، گواهی می‌دهد که معبودی جز او نیست؛ و فرشتگان و صاحبان دانش، (هر کدام به گونه‌ای بر این مطلب،) گواهی می‌دهند؛ در حالی که (خداوند در تمام عالم) قیام به عدالت دارد؛ معبودی جز او نیست، که هم توانا و هم حکیم است.

در  این هنگام انسان در  مقام فهم حقایق ، طلب لقاء الهی نموده و با زبان سید الساجدین عطایی عظیم از خداوند متعال درخواست می کند که خطاب به خداوند متعال فرمود :

« اِجْعَلْنِی مِنْ صَفْوَتِکَ الَّذِینَ ... أَقْرَرْتَ أَعْیُنَهُمْ‏ بِالنَّظَرِ إِلَیْکَ یَوْمَ لِقَائِکَ»[2]یعنی خداوندا مرا از  آن دسته از  بندگان برگزیده ات قرار ده که دیدگان باطن ایشان را بواسطه ی توفیق نظر  بر جمال  خودت در روز  لقائشان با خودت روشن ساخته ای .

و چه زیباست آن گاه که انسان به مثال  میوه ای رسیده از شجره طیبه که: « أَصْلُهَا ثَابِتٌ وَ فَرْعُهَا فِی السَّمَاءِ »[3] می گردد و چون عارفان حق دیده ، ندای رستگاری سر می زند که علامه حسن زاده آملی حفظه الله  فرمود :« الهی شکرت که شاخه ای  از درخت طوبی شدم »[4]

درخت طوبی وجود انسانهای تکامل یافته است که هر کدام از  ایشان در جایگاهی قرار دارند :

عمرو بن حریث گوید: از امام صادق (علیه السلام) از قول خداوند متعال  پرسیدم: « کَشَجَرَةٍ طَیِّبَةٍ أَصْلُها ثابِتٌ‏ وَ فَرْعُها فِی السَّماءِ[5] قَالَ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص أَصْلُهَا وَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ ع فَرْعُهَا وَ الْأَئِمَّةُ مِنْ ذُرِّیَّتِهِمَا أَغْصَانُهَا وَ عِلْمُ الْأَئِمَّةِ ثَمَرَتُهَا وَ شِیعَتُهُمُ الْمُؤْمِنُونَ وَرَقُهَا ، هَلْ فِیهَا فَضْلٌ‏ ،قَالَ قُلْتُ لَا وَ اللَّهِ قَالَ وَ اللَّهِ إِنَّ الْمُؤْمِنَ لَیُولَدُ فَتُورَقُ وَرَقَةٌ فِیهَا وَ إِنَّ الْمُؤْمِنَ لَیَمُوتُ فَتَسْقُطُ وَرَقَةٌ مِنْهَا» [6] «مانند درخت خوبى که ریشه‏اش بر جا است و شاخه‏اش در سما است» [7] ؛ در پاسخ فرمود: رسول خدا (صلی الله علیه و آله) اصل آن است و امیر المؤمنین (علیه السلام ) شاخه و فرعش امامان از نژادشان، شاخه‏هایش و جوانه‏هایش و دانش ائمه میوه‏اش و شیعیان با ایمان برگهایش، آیا در این درخت چیز زیادى هست؟ گوید: گفتم: نه، به خدا، فرمود: به راستى چون مؤمنى متولد شود برگى در آن درخت بروید و چون مؤمنى بمیرد برگى از آن بیافتد.

این منتهای سیر  انسان است که با اتصال به معارف ائمه اطهار  علیهم السلام در مراتب  ایمان سیر  کرده و هنگامی که مستعد اخذ نهایت درجه ایمان شد و در وصف مومنان حقیقی در آمد در این هنگام به مثال برگهای درخت طوبی گشته و پس از داخل شدن در وادی ایمان  هر  اندازه که بیشتر در  مراتب عالم خلوص سیر  کند از مرز  برگهای  آن درخت  پا فراتز  گذاشته و به شاخه و ریشه درخت طوبی که وجود مقدس ائمه ی اطهار  باشد اتصال روحی عمیق تری پیدا می کند به حدی که با ایشان به وحدت می رسد که در مورد سلمان فارسی که تمامی  این مراحل  و عوالم را سیر  کرده بودند از  زبان مبارک حضرت ختم مرتبت صلی الله علیه و آله  گفته شد : 

«سَلْمَانُ‏ مِنَّا أَهْلَ الْبَیْت‏»^[8]   سلمان از  ما اهل بیت علیهم السلام است .

آه که عقل های ناقص ما ابناء بشر  چه می داند پیوند با موطن تمامی حقائق چیست .

خلاصه آن که حرکت در وادی توحید سیر در مراتب ایمان تا شهود وحدانیت الهی  و فهم عالی مفاهیم وحدت خالقیت و احدیت ذات باری تعالی است و آن به واسطه ی سیر در  مراتب ایمان با تحصیل قلب سلیم که ابزار این شهود یا همان مشاهده معنوی است می باشد ، تا آن جا که وقتی این  ابزار قدرتمند و خارق العاده دریافت حقائق در  وجود آدمی ساخته شد ، در  این هنگام نه تنها  تمامی حقایق بر آدمی مکشوف شده  بلکه او اتصال به خزائن علم و قدرت و سلطنت و تمامی اسماء و صفات الهی غیر از  خالقیت مطلقه  پیدا می کند و حدیث متواتر قرب  نوافل در شان او عملی می شود که خداوند متعال فرمود :  

« مَا تَقَرَّبَ إِلَیَّ عَبْدٌ بِشَیْ‏ءٍ أَحَبَّ إِلَیَّ مِمَّا افْتَرَضْتُ عَلَیْهِ وَ إِنَّهُ لَیَتَقَرَّبُ إِلَیَّ بِالنَّافِلَةِ حَتَّى‏ أُحِبَّهُ‏ فَإِذَا أَحْبَبْتُهُ کُنْتُ سَمْعَهُ الَّذِی یَسْمَعُ بِهِ وَ بَصَرَهُ الَّذِی یُبْصِرُ بِهِ وَ لِسَانَهُ الَّذِی یَنْطِقُ بِهِ وَ یَدَهُ الَّتِی یَبْطِشُ بِهَا إِنْ دَعَانِی أَجَبْتُهُ وَ إِنْ سَأَلَنِی أَعْطَیْتُه‏ »[9] هیچ بنده با عملى به من نزدیک نشود که محبوب‏تر باشد نزد من از عمل بدان چه بر او واجب کردم، و به راستى که او با انجام نوافل  به من تقرّب جوید تا آنجا که او را دوست دارم و چون او را دوست داشتم، گوش او شوم که با آن بشنود و چشم او شوم که با آن ببیند و زبان او شوم که با آن بگوید و دست او شوم که با آن در  عالم تصرف کند ، اگر مرا بخواند، اجابتش کنم و اگر از من خواهشى کند، آن را به او اعطاء می کنم .

آری انسان اگر  به توحید بپیوند از أرذل أدنی به ملاء اعلا می رسد ، و این تمام مقصد و مقصود آدمی است

انسان را برای این هدف متعالی خلق کرده اند

موجودی خدا نما شدن

[1] ﴿آل‏عمران‏، 18﴾

[2]  المناجاة خمسۀ عشر، العاشرة: مناجاة المتوسّلین‏،    بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج‏91، ص: 149

 [3] ﴿إبراهیم‏، 24﴾ آیا ندیدی چگونه خداوند «کلمه طیبه» (و گفتار پاکیزه) را به درخت پاکیزه‌ای تشبیه کرده که ریشه آن (در زمین) ثابت، و شاخه آن در آسمان است؟!

[4] الهی نامه علامه حسن زاده آملی 

[5] ( 4) إبراهیم: 23.

[6] الکافی (ط - الإسلامیة)، ج‏1، ص: 428

[7] (24 سوره ابراهیم)

[8] عیون أخبار الرضا علیه السلام، ج‏2، ص: 64

 [9] الکافی (ط - الإسلامیة)، ج‏2، ص: 352