آموزش در خرد سالی

اصول آموزش فرزندان 1- آموزش در خرد سالی 

 

خردسالی بهترین زمان برای فراگیری آداب و تعالیم است ، کودک در این سنین تاثیر پذیری  و قوه پذیرش خوبی دارد و تعالیم به خوبی در جان او رسوخ کرده و در جانش نهادینه می شوند که فرمودند :

« الْعِلْمُ‏ فِی‏ الصِّغَرِ کَالنَّقْشِ فِی الْحَجَرِ.»( کنز الفوائد، ج‏1، ص: 319) تعلیم در خردسالی همانند حکاکی بر روی سنگ است (و پایدار خواهد ماند)

بنابر این لازم است به آموزش فرزندان در خردسالی توجه ویژه ای شود .

در این رابطه لازم است به امور اساسی زیر توجه ای ویژه داشت .

اول : کودک در سنین ابتدایی بیشتر از آن چه که بواسطه شنیدن امور را بیاموزد بواسطه آن چه که می بیند تادیب می شود

یعنی دیدن تاثیر عمیقی در آموزش او ایفاء می کند بنابر این بر پدر  و مادر لازم است محیطی را که کودکان در آن حضور داشته و با آن حشر  و نشر دارند را به خوبی تحت نظر بگیرند و اموری که می توانند اثرات مخربی داشت باشند را از دیدرس فرزندان خود دور کنند ، چرا که هر آن چه کودک می بیند در جان او نقش می بندد ، بر این اساس لازم است والدین توجه ویژه ای به اعمال  و رفتار خود داشته باشند که خارج از حدود الهی و آداب انسانی نباشد و هم چنین در عصر حاضر مراقب باشند که دیدگان فرزندانشان پر از فیلم های شبکه های خارجی که مبلغ سبک زندگی غیر الهی هستند نشود تا مبادا حیات او نیز مثال آنان شود .

امیر المؤمنین علی علیه السلام در این رابطه می فرمایند :

« الإمامُ علیٌّ علیه السلام‏- للحسنِ علیه السلام-: إنّما قَلْبُ الحَدَثِ کالأرضِ الخالِیةِ ما القِیَ فیها مِنْ شی‏ءٍ قَبِلَتْهُ، فبادَرْتُکَ بالأدبِ قبلَ أن یَقْسُوَ قلبُکَ ویَشتغِلَ لُبّکَ» (نهج البلاغة (للصبحی صالح)، ص: 393)امام على علیه السلام‏- به امام حسن علیه السلام- فرمود: دل نوجوان همچون زمین خالى است که هر چه در آن افکنده شود مى‏پذیرد؛ از این رو، من پیش از آن که دلت سخت و فکرت مشغول شود به تأدیب و تربیت تو پرداختم.

 

دوم: والدین باید در انتخاب مدرسه و محیط آموزشی فرزندان دقت کافی را بکار ببرند

 این که والدین باید اهتمام ویژه ای به یادگیری کودکشان در محیط مهد کودک و دبستان داشته باشند و در انتخاب مدرسه و محیط آموزش نیز دقت کافی را بکار ببرند ، مبادا فرزندان تحت تعلیم استادی قرار بگیرند که عقائد فاسد داشته باشد که این امر می تواند بر آینده کودکان اثر منفی داشته باشد به همین دلیل است که در احادیث توجه ویژه به علم آموزی  و این که علم ازچه کسی اخذ میشود شده است

«زَیْدٍ الشَّحَّامِ‏ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ علیه السلام  ‏ فِی قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ- فَلْیَنْظُرِ الْإِنْسانُ إِلى‏ طَعامِهِ(سوره عبس ، آیه 24 )   قَالَ قُلْتُ مَا طَعَامُهُ قَالَ عِلْمُهُ الَّذِی یَأْخُذُهُ عَمَّنْ یَأْخُذُهُ.»( الکافی (ط - الإسلامیة)، ج‏1، ص: 50)زید شحام از امام باقر در باره گفتار خداى عز و جل :  باید انسان بخوراک خویش نظر داشته باشد، پرسید معنى خوراک چیست؟ فرمود: علمى را که فرا میگیرد نظر کند از که فرا میگیرد.

زیرا علم غذاى روحست و خوبش موجب صحت، و بدش باعث مرض روح میگردد ، براین اساس لازم است دقت ویژهای در امر تحصیل فرزندانمان و این که در چه محیطی قرار دارند داشته باشیم .

اهمیت آموزش فرزندان

اهمیت آموزش فرزندان

 

از نظر اسلام ، پدر مسؤولیت سنگینی در یاد دادن علوم دینی و سایر دانش و مهارت هایی که برای زندگی فرزندش لازم است دارد . آموزش قرآن و احکام و علوم اهل بیت علیهم السلام وخواندن و نوشتن و یادگیری حرفه های لازم برای اداره زندگی از کارهایی است که پدر باید برای فرزندش انجام دهد و در ایفای این مسؤولیت مهم باید خودش متصدی آموزش شود یا برای فرزندش معلم شایسته انتخاب نماید .

در عصر ائمه اطهار بالاخص صدر اسلام تعلیم قرآن در راس تمامی علوم قرار داشت لذا تعلیم قرآن از امور با اهمیت و راس تمامی علوم شمرده می شد لذا به همین دلیل در روایات روی تعلیم آن به صورت مخصوص حساب باز شدهاست ، این امر بدان معنا نیست که آموزش سایر امور به فرزندان مردود است بلکه در مواردی لازم است ،اما به مساله تعلیم قرآن به عنوان یکی از مصادیق اصلی تعلیم علم توجه شده است بنابر این در اهمیت آموزش به کودکان و نونهالان پیغمبر اکرم صلی الله علیه وآله در غالب تعلیم قرآن فرموده اند :

« إِنَّ الْمُعَلِّمَ‏ إِذَا قَالَ‏ لِلصَّبِیِ‏ بِسْمِ‏ اللَّهِ‏ کَتَبَ اللَّهُ لَهُ وَ لِلصَّبِیِّ وَ لِوَالِدَیْهِ بَرَاءَةً مِنَ النَّارِ.» (مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج‏15، ص: 166)همانا زمانی که معلم به کودک ، بسم الله یاد دهد ، برای او و کودک و پدر و مادرش آزادی از جهنم نوشته می شود .

امام صادق علیه السلام نیز می فرمایند :

«قال رسول الله صلی الله علیه وآله : مَنْ قَبَّلَ وَلَدَهُ کَتَبَ اللَّهُ لَهُ حَسَنَةً وَ مَنْ فَرَّحَهُ فَرَّحَهُ اللَّهُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ- وَ مَنْ عَلَّمَهُ‏ الْقُرْآنَ‏ دُعِیَ‏ بِالْأَبَوَیْنِ‏ فَکُسِیَا حُلَّتَیْنِ تُضِی‏ءُ مِنْ نُورِهِمَا وُجُوهُ أَهْلِ الْجَنَّةِ.»(وسائل الشیعة، ج‏21، ص: 475)پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله فرمودند : کسی که فرزندش را ببوسد ، خدای تعالی برای او حسنه می نویسد وکسی که فرزند را شاد کند ، روز قیامت او را شاد می گرداند و کسی که به فرزندش قرآن یاد دهد ، برپدر و مادرش حله هایی از نور می پوشانند که چهره های بهشتیان از آن نورانی می گردد .

از این احادیث فهمیده می شود که آموزش در نزد خدای متعال از اهمیت ویژه ای برخوردار است ، چرا که کمال انسان در گرو آموزش  و تعلیم صحیح  است ،معمولا آن کسی که علم دارد موفق به عمل می شود و تا علم نباشد انسان نمی تواند کاری انجام دهد ، بنابراین بر والدین لازم است تا آموزش معارف الهی بالاخص قرآن کریم را که تمامی نور ها و حقائق الهی در آن وجود دارد را به فرندانشان بیاموزند و در امر آموزش صحیح سایر مهارت های فردی و اجتماعی به فرزندان  نیز توجه ویژه ای داشته باشند تا فرزندان آینده ای سرشار از موفقیت و سعادت داشته باشند .