خادم الاسلام

پایگاهی برای نشر تعالیم اسلام

خادم الاسلام

پایگاهی برای نشر تعالیم اسلام

خادم الاسلام

آن چه خدا می خواهد را باید بدانیم ، این جا همان جاست!
جهان اسلام آقا زیاد دارد ، خدمتگذار می خواهد !
افتخار ما این است که خدمتگذار دین خدا هستیم !

خادم الاسلام را دنبال کنید .

آخرین نظرات
  • ۲۴ ارديبهشت ۹۸، ۱۳:۳۸ - حمدان مقدم
    احسنت
  • ۳۱ ارديبهشت ۹۶، ۲۲:۲۵ - یا حسین
    متشکرم
  • ۲۷ ارديبهشت ۹۶، ۱۴:۰۹ - زهرا باقری
    +++

۴ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «اهمیت آموزش دینی» ثبت شده است

    ضرورت آموزش احترام و نیکی به والدین

     

    یکی از معارفی که لازم و ضروری است از آغاز دوران کودکی به فرزندان آموزش داده شود رعایت حقوق مربوط به والدین است ، از آن جا که از همان دوران ابتدایی حیات اجتماعی کودکان ملکات رفتاری در آن ها شکل می گیرد لازم است که یکی از اصلی ترین آموزه های اجتماعی که همان نحوه ارتباط با والدین است به آنها آموزش داده شود ، چرا که بر اساس آموزه های الهی همین رعایت حقوق والدین در رشد و تکامل معنوی فرزندان تاثیر بسیار مهمی دارد تا جایی که در روایات آمده است : امام صادق علیه السلام فرمود : 

    «بَرُّوا آباءکُم یَبَرَّکُم أبناؤکُم.» .( الکافی (ط - الإسلامیة)، ج‏5، ص: 554)  با پدرانتان خوش رفتار باشید، تا فرزندانتان با شما خوشرفتارى کنند.

     و اگر والدین از این امر غافل شوند این غفلت موجب سلب تعالیم در ارتباط صحیح با والدین شده و به مرور زمان منجر به نقص قوانین الهی و تعدی ازآنها که همین امر موجب سلب توفیقات عظیم از فرزندان می شود .

    باید دانست رعایت حقوق والدین آن اندازه واجب  و ضروری است که جز در مواردی خاص که در تعارصض با حکم خداست  اجازه ترک آن داده نشده است .

    امام باقر علیه السّلام فرمود:

    «ثَلَاثٌ لَمْ یَجْعَلِ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لِأَحَدٍ فِیهِنَ‏ رُخْصَةً أَدَاءُ الْأَمَانَةِ إِلَى الْبَرِّ وَ الْفَاجِرِ وَ الْوَفَاءُ بِالْعَهْدِ لِلْبَرِّ وَ الْفَاجِرِ وَ بِرُّ الْوَالِدَیْنِ بَرَّیْنِ کَانَا أَوْ فَاجِرَیْنِ»( الکافی (ط - الإسلامیة)، ج‏2، ص: 162) امام باقر علیه السّلام فرمود: سه چیز است که خداى عز و جل نسبت بآنها مخالفت رخصت نفرموده: رد امانت به نیکو کار و بدکردار و وفاء بپیمان نسبت به نیکوکار و بدکردار و خوشرفتارى با پدر و مادر، نیکوکار باشند یا بدکردار.

    امام رضا علیه السلام  نیز فرمودند :

    «بِرُّ الْوَالِدَیْنِ وَاجِبٌ وَ إِنْ کَانَا مُشْرِکَیْنِ وَ لَا طَاعَةَ لَهُمَا فِی مَعْصِیَةِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ »( عیون أخبار الرضا علیه السلام، ج‏2، ص: 124) نیکى بپدر و مادر واجب است هر چند مشرک باشند، امّا طاعتشان در امرى که معصیت خداى عزّ و جلّ است جایز نیست،

    براین اساس لازم است به فرزندان خود بیاموزیم که چگونه به والدینشان احترام گذاشته و حقوق آنها را رعایت کنند .

  • احسان ثابت

اثبات وجود خدا برای کودکان 


در دوران ابتدایی شکل گیری شخصیت کودک لازم است نسبت  به آموزش تعالیم زیربنایی حیات انسانی به فرزندان توجه ویژه ای داشت ، چرا که اگر آن تعالیم زیربنایی در دوران کودکی  به آنها آموزش داده نشود یادگیری آن در سایر دوران ها بسیار سخت بوده و چه بسا بعید باشد که آنها را فراگرفته و عملیاتی کند. لذا لازم است والدین در همان زمان های ابتدایی تربیت کودکان آنها را مورد تعلیم آداب  ضروری دین قرار دهند  .

یکی از مهمترین و زیربنایی ترین تعالیم آموزشی به کودکان که رعایت آن از مهمترین حقوق هر انسانی نسبت به خدای متعال است اعتقاد به وحدانیت و فهم وجود خدای متعال است  ، از همین رو است که لقمان علیه السلام  هنگام موعظه به فرزندش اولین امری را که مورد توجه قرار می دهد شرک نورزیدن به خداست خدای متعال فرمود : 

﴿وَ إِذْ قالَ لُقْمانُ لاِبْنِهِ وَ هُوَ یَعِظُهُ یا بُنَیَّ لا تُشْرِکْ بِاللّهِ إِنَّ اَلشِّرْکَ لَظُلْمٌ عَظِیمٌ (سوره لقمان ، آیه 13 ) (به خاطر بیاور) هنگامی را که لقمان به فرزندش -در حالی که او را موعظه میکرد- گفت: «پسرم! چیزی را همتای خدا قرار مده که شرک، ظلم بزرگی است.»

لذا والدین نیز لازم است در همان سنین ابتدایی شکل گیری شخصیت فرزندانشان با استفاده از براهین ساده عقلی  و استدلالات تجربی مسیری را برای این که کودکشان وجود داشتن و وحدانیت خدای متعال را درک کند ارائه دهند . به همین مناسبت برخی امور را که می تواند در این رابطه راهکشا باشد را به صورت مختصرذکر می کنیم .

یکی از راه هایی که می توان از آن برای اثبات بوجود آورنده برای عالم هستی استدلال نموده تا فرزندان متوجه خالق عالم هستی شوند ، برهان نظم است ، این برهان اثبات خدا خیلی سنگین نیست و می توان آن را به صورت خیلی ساده به کودکان آموخت . برای این کار ابتدا لازم است نظم را در قالب یک مثال ساده به کودکان بفهمانیم ، به این صورت که به او بگوییم : « فرزندم به این خانه که در آن زندگیمی کنیم نگاه کن ! چرا ما می توانیم در  آن زندگی کنیم ، (شاید بگوید چون خانه اتاق و در و ... دارد ) به او می گوییم اگر خانه در نداشت می شد در آن زندگی کرد یا نه ؟ او می گوید : نه و هم چنین باقی اموری که در ساخت خانه دخیل اند را نام می بریم و در آخر به او می گوییم : فرزندم اگر همه این ها بودند اما جایشان در جای فعلی آنها نبود چه طور؟ او می گوید که نمی شود ! این جا به او می گوییم که اگر اجزاء یک مجموعه به صورت منظم در کنار هم قرار نگیرند نمی توان از آن استفاده کرد و همین امر را « نظم » می نامند ! »

این جا کودک معنا و ضرورت نظم را فهمیده است و تنها لازم است که از او بپرسیم این نظم که آن را فهمیده است آیا خود به خود بوجود آمده یا کسی آن را به او داده است ، وقتی که به او فهماندیم که هر مجموعه منظمی احتیاج به یک نظم دهنده ای دارد در این هنگام به همین صورت مذکور خلقت آسمان ها و زمین را برای او مثال می آوریم و قدم به قدم مراحلی که ذکر شد را برای او ذکر می کنیم تا کودک به وجود نظم دهنده ای که مافوق همه هستی است با قدرت عقلی اش پی ببرد و در نهایت به او می گوییم آن نظم دهنده ای که آن را اثبات کردیم همان وجودی است که خالق ما و خدا نام دارد .

و به همین نحو لازم است تا با دعوت کردن از کودک به تفکر در خلقت آسمان ها و زمین و سایر موجودات او را مشغول به فکر کردن و استفاده از قدرت عقلی اش کنیم تا به مرور زمان قدرت عقلی او بیشتر شده و مورد ربوبیت خاصه خالق متعال قرار بگیرد .

این بیانات که ذکر شد دستور العمل فکری و عقلی ای است که خدای متعال در قرآن کریم آن را برای اثبات خالق ارائه داده است  آن جا که فرمود :

﴿إِنَّ فِی خَلْقِ اَلسَّماواتِ وَ اَلْأَرْضِ وَ اِخْتِلافِ اَللَّیْلِ وَ اَلنَّهارِ لَآیاتٍ لِأُولِی اَلْأَلْبابِ * اَلَّذِینَ یَذْکُرُونَ اَللّهَ قِیاماً وَ قُعُوداً وَ عَلى جُنُوبِهِمْ وَ یَتَفَکَّرُونَ فِی خَلْقِ اَلسَّماواتِ وَ اَلْأَرْضِ رَبَّنا ما خَلَقْتَ هذا باطِلاً سُبْحانَکَ فَقِنا عَذابَ اَلنّارِ (سوره آل عمران ، آیه 190و191 )   مسلماً در آفرینش آسمانها و زمین، و آمد و رفت شب و روز، نشانههای (روشنی) برای خردمندان است .همانها که خدا را در حال ایستاده و نشسته، و آنگاه که بر پهلو خوابیدهاند، یاد میکنند؛ و در اسرار آفرینش آسمانها و زمین میاندیشند؛ (و میگویند:) بار الها! اینها را بیهوده نیافریدهای! منزهی تو! ما را از عذاب آتش، نگاه دار!

مشاهده می شود که در این آیات خدای متعال بعد از این که داستان اولوالالباب را ذکر می کند که ایشان در خلقت آسمانها و زمین تفکر می کنند و بعد از آن است که به حق بودن خلقت آنها پی برده و به خالق آن پی می برند و آن را تصدیق می کنند .

  • احسان ثابت

ضرورت آموزش تعالیم قرآنی به فرزندان

 در کلمات اهل بیت علیهم السلام مراحل آموزش فرزندان آمده است :   

«الْغُلَامُ‏ یَلْعَبُ‏ سَبْعَ‏ سِنِینَ‏ وَ یَتَعَلَّمُ الْکِتَابَ سَبْعَ سِنِینَ وَ یَتَعَلَّمُ الْحَلَالَ وَ الْحَرَامَ سَبْعَ سِنِینَ.» (الکافی (ط - الإسلامیة)، ج‏6، ص: 47) امام صادق علیه السلام  می فرمایند : کودک تا هفت سال بازی می کند ، پس از آن هفت سال به او نوشتن و پس از آن قرآن و احکام آموزش بدهید .

دراین حدیث به صراحت  آموزش قرآن و احکام حلال و حرام به فرزندان بیان شده است ، فهمیده می شود که در هفت سال دوم زندگی کودک که دوره آموزش است ضرورت دارد محور آموزش معارف قرآنی باشد و در کنار آن مطالب دیگر نیز به کودکان آموزش داده شود . اما متاسفانه در عصر حاضر اکثر افراد از این امر مهم در غفلت اند ، در همین زمینه از پیغمبر اکرم صلی الله علیه وآله روایت شده که فرمودند :

« وَیْلٌ‏ لِأَطْفَالِ‏ آخِرِ الزَّمَانِ‏ مِنْ‏ آبَائِهِمْ‏ فَقِیلَ یَا رَسُولَ اللَّهِ مِنْ آبَائِهِمُ الْمُشْرِکِینَ فَقَالَ لَا مِنْ آبَائِهِمُ الْمُؤْمِنِینَ لَا یُعَلِّمُونَهُمْ شَیْئاً مِنَ الْفَرَائِضِ وَ إِذَا تَعَلَّمُوا أَوْلَادُهُمْ مَنَعُوهُمْ وَ رَضُوا عَنْهُمْ بِعَرَضٍ یَسِیرٍ مِنَ الدُّنْیَا فَأَنَا مِنْهُمْ بَرِی‏ءٌ وَ هُمْ مِنِّی بِرَاءٌ.»( مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج‏15، ص: 164) وای بر فرزندان آخر الزمان از دست پدرانشان . سؤال شد از پدران مشرک آنها ؟ فرمودند : نه ، ازپدران مؤمن آنها که به آنها واجبات و حلال و حرام دین را نمی آموزند و از یادگیری آنها جلوگیری می کنند و تنها به کامیابی های دنیوی آنها راضی اند ، من از آنها بیزارم و آنها از من .

پس باید به این امر مهم یعنی آموزش قرآنی و بر اساس تعالیم الهی به فرزندان توجه ویژه داشت چرا که زیربنای تمامی دورانهای زندگی کودکان دوران خردسالی ایشان و آموزشی که در آن می بینند می باشد ، حال اگر معارف  و تعالیمی که می آموزند بر اساس معارف حقّه ی الهیه باشد زندگی ایشان به سوی تعالی و اگر تعالیم مسموم و ناسالم به آنها ارائه شود مسیر حیاتشان به سوی تاریکی خواهد بود .

امام صادق علیه السلام  در مورد تاثیر قرائت قرآن بر روی جوانان و خردسالان در بیانی نورانی کی فرمایند :

«مَنْ قَرَأَ الْقُرْآنَ وَ هُوَ شَابٌّ مُؤْمِنٌ اخْتَلَطَ الْقُرْآنُ‏ بِلَحْمِهِ‏ وَ دَمِهِ وَ جَعَلَهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مَعَ السَّفَرَةِ الْکِرَامِ الْبَرَرَةِ وَ کَانَ الْقُرْآنُ حَجِیزاً عَنْهُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ یَقُولُ یَا رَبِّ إِنَّ کُلَّ عَامِلٍ قَدْ أَصَابَ أَجْرَ عَمَلِهِ غَیْرَ عَامِلِی فَبَلِّغْ بِهِ أَکْرَمَ عَطَایَاکَ قَالَ‏ فَیَکْسُوهُ اللَّهُ الْعَزِیزُ الْجَبَّارُ حُلَّتَیْنِ مِنْ حُلَلِ الْجَنَّةِ وَ یُوضَعُ عَلَى رَأْسِهِ تَاجُ الْکَرَامَةِ ثُمَّ یُقَالُ لَهُ هَلْ أَرْضَیْنَاکَ فِیهِ فَیَقُولُ الْقُرْآنُ یَا رَبِّ قَدْ کُنْتُ أَرْغَبُ لَهُ فِیمَا هُوَ أَفْضَلُ مِنْ هَذَا فَیُعْطَى الْأَمْنَ بِیَمِینِهِ وَ الْخُلْدَ بِیَسَارِهِ ثُمَّ یَدْخُلُ الْجَنَّةَ فَیُقَالُ لَهُ اقْرَأْ وَ اصْعَدْ دَرَجَةً ثُمَّ یُقَالُ لَهُ هَلْ بَلَّغْنَا بِهِ وَ أَرْضَیْنَاکَ فَیَقُولُ نَعَمْ قَالَ وَ مَنْ قَرَأَهُ کَثِیراً وَ تَعَاهَدَهُ بِمَشَقَّةٍ مِنْ شِدَّةِ حِفْظِهِ أَعْطَاهُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ أَجْرَ هَذَا مَرَّتَیْنِ.»( الکافی (ط - الإسلامیة)، ج‏2، ص: 603) هر که در حال جوانى قرآن بخواند و با ایمان هم باشد قرآن با گوشت و خونش بیامیزد، و خداى عز و جل او را با فرشتگان پیغام برنده و نیکرفتارش رفیق کند، و قرآن براى او در روز قیامت پرده و مانعى از آتش باشد و گوید: بار پروردگارا هر کارگرى بمزد کار خویشتن‏ رسیده جز کارگر من، پس گرامى‏ترین عطاهاى خود را باو برسان، فرمود: پس خداى عزیز و جبار دو جامه از جامه‏هاى بهشتى باو بپوشاند و بر سرش تاج کرامت نهاده شود، سپس بقرآن گفته شود: آیا ما تو را در باره این شخص خشنود کردیم؟ قرآن گوید: بار پروردگارا من برتر از این در باره او میل داشتم، پس نامه امان (از دوزخ را) بدست راستش دهند، و فرمان جاویدان ماندن در بهشت را در دست چپش گذارند و وارد بهشت گردد، پس باو گفته شود: بخوان (قرآن را) و یکدرجه بالا برو، سپس بقرآن گویند: آیا آنچه تو خواستى باو رساندیم و تو را خشنود کردیم؟ گوید: آرى، حضرت فرمود: هر کس قرآن را بسیار بخواند و با اینکه حفظ آن (بر او) دشوار است آن را بذهن خویش بسپارد خداى عز و جل دو بار پاداش آن را باو بدهد.

حال اگر  پدران و مادران دلسوز دوست دارند فرزندانشان از این همه عنایات عظیم الهی در دنیا و آخرت بهره مند شوند لازم است برنامه ای برای آموزش تعالیم قرآنی و الهی تنظیم نمایند . 

  • احسان ثابت

    اهمیت آموزش فرزندان

     

    از نظر اسلام ، پدر مسؤولیت سنگینی در یاد دادن علوم دینی و سایر دانش و مهارت هایی که برای زندگی فرزندش لازم است دارد . آموزش قرآن و احکام و علوم اهل بیت علیهم السلام وخواندن و نوشتن و یادگیری حرفه های لازم برای اداره زندگی از کارهایی است که پدر باید برای فرزندش انجام دهد و در ایفای این مسؤولیت مهم باید خودش متصدی آموزش شود یا برای فرزندش معلم شایسته انتخاب نماید .

    در عصر ائمه اطهار بالاخص صدر اسلام تعلیم قرآن در راس تمامی علوم قرار داشت لذا تعلیم قرآن از امور با اهمیت و راس تمامی علوم شمرده می شد لذا به همین دلیل در روایات روی تعلیم آن به صورت مخصوص حساب باز شدهاست ، این امر بدان معنا نیست که آموزش سایر امور به فرزندان مردود است بلکه در مواردی لازم است ،اما به مساله تعلیم قرآن به عنوان یکی از مصادیق اصلی تعلیم علم توجه شده است بنابر این در اهمیت آموزش به کودکان و نونهالان پیغمبر اکرم صلی الله علیه وآله در غالب تعلیم قرآن فرموده اند :

    « إِنَّ الْمُعَلِّمَ‏ إِذَا قَالَ‏ لِلصَّبِیِ‏ بِسْمِ‏ اللَّهِ‏ کَتَبَ اللَّهُ لَهُ وَ لِلصَّبِیِّ وَ لِوَالِدَیْهِ بَرَاءَةً مِنَ النَّارِ.» (مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج‏15، ص: 166)همانا زمانی که معلم به کودک ، بسم الله یاد دهد ، برای او و کودک و پدر و مادرش آزادی از جهنم نوشته می شود .

    امام صادق علیه السلام نیز می فرمایند :

    «قال رسول الله صلی الله علیه وآله : مَنْ قَبَّلَ وَلَدَهُ کَتَبَ اللَّهُ لَهُ حَسَنَةً وَ مَنْ فَرَّحَهُ فَرَّحَهُ اللَّهُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ- وَ مَنْ عَلَّمَهُ‏ الْقُرْآنَ‏ دُعِیَ‏ بِالْأَبَوَیْنِ‏ فَکُسِیَا حُلَّتَیْنِ تُضِی‏ءُ مِنْ نُورِهِمَا وُجُوهُ أَهْلِ الْجَنَّةِ.»(وسائل الشیعة، ج‏21، ص: 475)پیامبر اکرم صلی الله علیه وآله فرمودند : کسی که فرزندش را ببوسد ، خدای تعالی برای او حسنه می نویسد وکسی که فرزند را شاد کند ، روز قیامت او را شاد می گرداند و کسی که به فرزندش قرآن یاد دهد ، برپدر و مادرش حله هایی از نور می پوشانند که چهره های بهشتیان از آن نورانی می گردد .

    از این احادیث فهمیده می شود که آموزش در نزد خدای متعال از اهمیت ویژه ای برخوردار است ، چرا که کمال انسان در گرو آموزش  و تعلیم صحیح  است ،معمولا آن کسی که علم دارد موفق به عمل می شود و تا علم نباشد انسان نمی تواند کاری انجام دهد ، بنابراین بر والدین لازم است تا آموزش معارف الهی بالاخص قرآن کریم را که تمامی نور ها و حقائق الهی در آن وجود دارد را به فرندانشان بیاموزند و در امر آموزش صحیح سایر مهارت های فردی و اجتماعی به فرزندان  نیز توجه ویژه ای داشته باشند تا فرزندان آینده ای سرشار از موفقیت و سعادت داشته باشند .

  • احسان ثابت