آداب عقد ازدواج
آداب عقد ازدواج
پس از آن که تمامی مقدمات ازدواج فراهم شد لازم است مجلسی را فراهم نمود که در آن پیمان ازدواج بین زوجین برقرار شود که به آن در فرهنگ ما مسلمانان «مجلس عقد» می گویند ، در روایات وارده از اهل بیت علیهم السلام آداب و شرایطی بیان شده است که به برخی از مهمترین آنها اشاره ای گذرا می کنیم :
خطبه عقد در روز جمعه باشد
مستحب است در روز جمعه خطبه خوانده شود ، امیر المؤمنین علی علیه السلام فرمود :
« یَوْمُ الْجُمُعَةِ یَوْمُ خِطْبَةٍ وَ نِکَاحٍ »(الخصال، ج2، ص 384) روز جمعه روز خطبه خوانی و نکاح است
قمر در عقرب نبودن
حضرت صادق علیه السلام فرمود :
«مَنْ ... تَزَوَّجَ وَ الْقَمَرُ فِی الْعَقْرَبِ لَمْ یَرَ الْحُسْنَى»(الکافی (ط - الإسلامیة)، ج8، ص: 275) هرکه عقد یا زفاف کند و ماه درعقرب (قمر در برج عقرب) باشد عاقبت نیکو نبیند .
خطبه خواندن قبل از عقد
قبل از از عقد نکاح، خطبه خواندن سنّت است. .(حلیۀ المتقین ، باب چهارم، فصل سوم )
نقل شده است امام محمّد تقی علیه السلام چون دختر مأمون را عقد کرد، این خطبه را خواند: و به علت اختصار أن شیعیان نیز می توانند آن را بخوانند :
« الْحَمْدُ لِلَّهِ إِقْرَاراً بِنِعْمَتِهِ وَ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ إِخْلَاصاً بِوَحْدَانِیَّتِهِ وَ صَلَّى اللَّهُ عَلَى مُحَمَّدٍ سَیِّدِ بَرِیَّتِهِ وَ عَلَى الْأَصْفِیَاءِ مِنْ عِتْرَتِهِ أَمَّا بَعْدُ فَقَدْ کَانَ مِنْ فَضْلِ اللَّهِ عَلَى الْأَنَامِ أَنْ أَغْنَاهُمْ بِالْحَلَالِ عَنِ الْحَرَامِ فَقَالَ سُبْحَانَهُ وَ أَنْکِحُوا الْأَیامى مِنْکُمْ وَ الصَّالِحِینَ مِنْ عِبادِکُمْ وَ إِمائِکُمْ إِنْ یَکُونُوا فُقَراءَ یُغْنِهِمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ وَ اللَّهُ واسِعٌ عَلِیمٌ (سوره نور ، آیه 32 ) »(مکارم الأخلاق، ص: 206) سپاس خدا را براى اقرار به نعمتهایش، و لا اله الا اللَّه براى اخلاص در یگانگیش و درود بر محمد بهترین انسانها و بر برگزیدگان خاندانش (ائمه ع). اما بعد: یکى از احسانهاى خداوند بر مردم آنست که به حلال از حرام بىنیازشان کرد و فرمود (براى جوانان و دختران صالح خود ازدواج کنید که اگر فقیرند خداوند به فضل خود بىنیازشان سازد که خداوند وسعت دهنده داناست».
هم چنین خطبه های دیگری نیز نقل شده است که برای اطلاع از آنها رجوع کنید به کتاب شریف: الکافی (ط - الإسلامیة)، ج5، ص: 369 ، بَابُ خُطَبِ النِّکَاح .
اطعام دادن
رسول صلی الله علیه وآله وسلم فرمود:
«إِنَّ مِنْ سُنَنِ الْمُرْسَلِینَ الْإِطْعَامَ عِنْدَ التَّزْوِیجِ.»(الکافی (ط - الإسلامیة)، ج5، ص: 367) همانا از سنت پیامبران اطعام در هنگام ازدواج است
البته ولیمه دادن حدود و مرز هایی دارد که نباید از آنها تعدی نمود حضرت رسول صلی الله علیه وآله وسلم در این باره فرمود:
«الْوَلِیمَةُ أَوَّلَ یَوْمٍ حَقٌّ وَ الثَّانِیَ مَعْرُوفٌ وَ مَا زَادَ رِیَاءٌ وَ سُمْعَةٌ.» (الکافی (ط - الإسلامیة)، ج5، ص: 368) ولیمه روز اوّل حق است و در روز دوم نیکی است و بیشتر از آن ریا و خود نمایی است.
زفاف در شب و اطعام در روز
لازم است زمان خطبه عقد در شب ، مخصوصا در شب جمعه باشد و در روز اطعام و ولیمه ای به مهمانان داده شود ، امام صادق علیه السلام فرمود :
« زُفُّوا عَرَائِسَکُمْ لَیْلًا وَ أَطْعِمُوا ضُحًى»(مکارم الأخلاق، ص: 207). عروسى را در شب قرار دهید و روز اطعام نمایید.