خادم الاسلام

پایگاهی برای نشر تعالیم اسلام

خادم الاسلام

پایگاهی برای نشر تعالیم اسلام

خادم الاسلام

آن چه خدا می خواهد را باید بدانیم ، این جا همان جاست!
جهان اسلام آقا زیاد دارد ، خدمتگذار می خواهد !
افتخار ما این است که خدمتگذار دین خدا هستیم !

خادم الاسلام را دنبال کنید .

آخرین نظرات
  • ۲۴ ارديبهشت ۹۸، ۱۳:۳۸ - حمدان مقدم
    احسنت
  • ۳۱ ارديبهشت ۹۶، ۲۲:۲۵ - یا حسین
    متشکرم
  • ۲۷ ارديبهشت ۹۶، ۱۴:۰۹ - زهرا باقری
    +++

۴۶ مطلب با موضوع «تربیت فرزند در سبک زندگی اسلامی :: نقش خانواده در تربیت» ثبت شده است

     وصیت های زنا شویی پیامبر (ص)  به علی (ع)

    اوقات نا مناسب برای انعقاد نطفه 1

    رسول اکرم صلی الله علیه و آله  در بیانی نورانی وصایایی ارزشمند در مورد انعقاد نطفه فرزند و چگونگی ارتباط با همسر را بیان فرمودند که پر از گوهر های نایاب است .

    از ابوسعید خدری نقل شده است که  حضرت  رسول اکرم صلی الله علیه و آله  به امیر المؤمنین علیه السلام این گونه وصیت نمود :

     

  1. یا علی! چون عروسی داخل خانه تو شود، کفش هایش را بکن تا بنشیند و پاهایش را بشوی و آن آب را از در خانه تا منتهای خانه بپاش، چون چنین کنی خدا هفتاد هزار نوع رحمت بر تو بفرستد که بر سر عروس فرود آید، تا آن که آن برکت به هر گوشه آن خانه برسد و ایمن گردد عروس از دیوانگی و خوره و پیسی تا در آن خانه باشد. و منع کن عروس را تا هفت روز از خوردن شیر و سرکه و گشنیز و سیب ترش.پس امیرالمؤمنین علیه السلام گفت: یا رسول اللَّه! به چه سبب منع کنم او را از این ها؟ فرمود: زیرا رَحِم به سبب خوردن این ها سرد و عقیم می شود و فرزند نمی آورد. و حصیری که در ناحیه خانه افتاده باشد بهتر است از زنی که فرزند از او به وجود نمی آید.
  2.  یا علی! جماع مکن با زن خود در اوّل ماه و میان ماه که دیوانگی و خوره و خبط دماغ راه می یابد به آن زن و فرزندانش.
  3. یا علی! جماع مکن بعد از ظهر، که اگر فرزندی به هم رسد احول خواهد بود.
  4. یا علی! در وقت جماع سخن مگو، که اگر فرزندی حاصل شود ایمن نیستی که لال باشد،
  5. و نگاه نکند احدی به فرج زن خود و چشم بپوشد در آن حالت که نظر کردن به فرج در آن حالت، باعث کوری فرزند می شود.

یا علی! به شهوت و خواهش زن دیگری با زن خود جماع مکن که اگر فرزندی به هم رسد مخنث(خنثی ، یا دو جنسه) یا دیوانه باشد (من لا یحضره الفقیه، ج‏3، ص: 551) 

  • احسان ثابت

حالاتی که در آن از انعقاد نطفه نهی شده است

 

بر اساس مطالبی که بیان شد روشن است که نه تنها اوقات بر نطفه تاثیر دارند بلکه تمام محیط اطراف بر روی آن اثر گدارند ، برخی امور که بر نطفه اثر دراند حالات شخصی هر یک از والدین و هر دو آنهاست ، در روایات از این که والدین با  برخی حالات اقدام به نزدیکی و انعقاد نطفه کنند نهی شده و برای آنها آثار سوئی ذکر شده  است که به برخی از مهمترین آنها اشاره ای گذرا می کنیم . 

رسول اکرم صلی الله علیه و آله فرمود :

« مَنْ جَامَعَ امْرَأَتَهُ وَ هِیَ حَائِضٌ فَخَرَجَ الْوَلَدُ مَجْذُوماً أَوْ أَبْرَصَ فَلَا یَلُومَنَّ إِلَّا نَفْسَهُ‏».(من لا یحضره الفقیه، ج‏3، ص: 404) هرکه جماع کند با زن خود در حیض، پس فرزندی که به هم رسد مبتلا شود به خوره یا پیسی، پس ملامت نکند مگر خود را.

در حدیث صحیح از رسول اکرم صلی الله علیه و آله نقل شده است:

« لَا تَتَکَلَّمْ عِنْدَ الْجِمَاعِ فَإِنَّهُ إِنْ قُضِیَ بَیْنَکُمَا وَلَدٌ لَا یُؤْمَنُ‏ أَنْ‏ یَکُونَ‏ أَخْرَس‏» (من لا یحضره الفقیه، ج‏3، ص: 552) وقت جماع سخن مگویید که بیم آن است فرزندی که به هم رسد لال باشد، و در آن وقت نظر به فرج زن مکنید که بیم آن است فرزندی که به هم رسد کور باشد. و در روایات دیگر از آن حضرت منقول است: باکی نیست نگاه کردن به فرج در وقت جماع.

در چندین حدیث معتبر وارد شده است: مرد و زن در حالتی که خضاب به حنا و غیر آن بسته باشند جماع نکنند ، که هر که در حالت خضاب با زن خود جماع کند فرزندی که به هم رسد مخنث (خنثی، دو جنسه) باشد.

در حدیث موثّق از حضرت صادق علیه السلام منقول است کراهت دارد مرد رو به قبله جماع کنند. (حلیۀ المتقین، باب چهارم ).

  • احسان ثابت

اوقاتی که برای انعقاد نطفه مناسب نیست

 

در مجموعه روایات وارد شده از اهل بیت علیهم السلام اشاراتی وجود دارد که به بیان آداب مختص به تولید مثل پرداخته شده است ، آدابی که مخصوص انعقاد نطفه انسان است .

حالات والدین نوزاد و زمان و مکانی که درد آن قرار دارند همه و همه موثر اند و حتی امور بسیاری که اکثر اوقات از نظر ما بی اهمیت است در نگاه عالم شریعت بسیار دقیق  و حساس و تاثیر گذار  است ، در این بخش به بیان برخی از آداب مربوط به انعقاد نطفه می پردازیم که لازم است از سوی والدین مورد توجه قرار گرفته و عمل شود تا ان شاالله نسل شیعیان طیب  و طاهر تر از قبل شود .

عمر بن عثمان می گوید از حضرت امام موسی بن جعفر علیه السلام  پرسیدم :

« أَ یُکْرَهُ الْجِمَاعُ فِی سَاعَةٍ مِنَ السَّاعَاتِ قَالَ نَعَمْ یُکْرَهُ فِی لَیْلَةٍ یَنْخَسِفُ فِیهَا الْقَمَرُ وَ الْیَوْمِ الَّذِی تَنْکَسِفُ فِیهِ الشَّمْسُ وَ فِیمَا بَیْنَ غُرُوبِ الشَّمْسِ إِلَى أَنْ یَغِیبَ الشَّفَقُ وَ مِنْ طُلُوعِ الْفَجْرِ إِلَى طُلُوعِ الشَّمْسِ وَ فِی الرِّیحِ السَّوْدَاءِ وَ الْحَمْرَاءِ وَ الصَّفْرَاءِ وَ الزَّلْزَلَةِ »( من لا یحضره الفقیه، ج‏3، ص: 403) آیا جماع کردن در ساعاتی مکروه است ؟ فرمود بله ، این کار در این ساعات مکروه است ، در شبی که ماه در آن می گیرد و در روزی که خورشید در آن می گیرد و در بین غروب خورشید تا زمانی که شفق غائب شود و از طلوع فجر (اذان صبح)تا زمانی که خورشید طلوع کند و در زمانی که باد های سیاه و سرخ و زرد می وزد و هم چنین در هنگام زلزله  جماع کردن مکروه می باشد .

حضرت صادق علیه السلام فرمود:

 « لَا تُجَامِعْ فِی أَوَّلِ الشَّهْرِ وَ لَا فِی وَسَطِهِ وَ لَا فِی آخِرِهِ فَإِنَّهُ مَنْ فَعَلَ ذَلِکَ فَلْیُسَلِّمْ لِسِقْطِ الْوَلَدِ فَإِنْ تَمَّ أَوْشَکَ أَنْ یَکُونَ مَجْنُوناً أَ لَا تَرَى أَنَّ الْمَجْنُونَ أَکْثَرُ مَا یُصْرَعُ فِی أَوَّلِ الشَّهْرِ وَ وَسَطِهِ وَ آخِرِهِ‏»( من لا یحضره الفقیه، ج‏3، ص: 403). جماع مکن در اوّل ماه و میان ماه و آخر ماه که باعث این می شود که فرزند سقط شود، و نزدیک است که اگر فرزندی به هم رسد دیوانه باشد یا صرع داشته باشد، نمی بینی کسی را که صرع می گیرد اکثر آن است که یا در اوّل ماه یا در آخر ماه می باشد.

حضرت صادق علیه السلام فرمود:

« یُکْرَهُ الْجَنَابَةُ حِینَ تَصْفَرُّ الشَّمْسُ وَ حِینَ تَطْلُعُ وَ هِیَ صَفْرَاءُ»(من لا یحضره الفقیه، ج‏3، ص: 404) مکروه است جنب شدن(هم بستر شدن) در وقتی که آفتاب طلوع می کند و زرد می باشد و همچنین در زردی آفتاب وقت فرو رفتن.

حضرت رسول صلی الله علیه وآله وسلم فرمود:

« یُکْرَهُ أَنْ یَغْشَى الرَّجُلُ الْمَرْأَةَ وَ قَدِ احْتَلَمَ حَتَّى یَغْتَسِلَ مِنِ احْتِلَامِهِ الَّذِی رَأَى فَإِنْ فَعَلَ فَخَرَجَ الْوَلَدُ مَجْنُوناً فَلَا یَلُومَنَّ إِلَّا نَفْسَهُ‏»(من لا یحضره الفقیه، ج‏3، ص: 404) مکروه است که کسی که محتلم شده باشد پیش از آن که غسل کند جماع کند، اگراین کار را کند و فرزندی به هم رسد و دیوانه باشد، ملامت نکند مگر خود را.

امام موسی بن جعفر علیه السلام  فرمود :

«مَنْ أَتَى أَهْلَهُ فِی مُحَاقِ الشَّهْرِ فَلْیُسَلِّمْ لِسِقْطِ الْوَلَدِ( من لا یحضره الفقیه، ج‏3، ص: 403)هر کس در نیمه ماه قمری با اهلش نزدیکی کند از سقط جنین در امان نیست  ،

 امام رضا علیه السلام  نیز فرمود :

« اتَّقِ الْجِمَاعَ أَوَّلَ لَیْلَةٍ مِنَ الشَّهْرِ وَ فِی وَسَطِهِ وَ فِی آخِرِهِ فَإِنَّهُ مَنْ‏ فَعَلَ‏ ذَلِکَ‏ لَیْسَ‏ یَسْلَمُ‏ الْوَلَدُ مِنَ‏ السَّقْطِ ِ وَ إِنْ تَمَّ یُوشَکُ أَنْ یَکُونَ مَجْنُوناً وَ اتَّقِ الْجِمَاعَ فِی الْیَوْمِ الَّذِی تَنْکَسِفُ فِیهِ الشَّمْسُ وَ فِی لَیْلَةٍ یَنْخَسِفُ فِیهَا الْقَمَرُ وَ فِی الزَّلْزَلَةِ وَ عِنْدَ الرِّیحِ الصَّفْرَاءِ وَ الْحَمْرَاءِ وَ السَّوْدَاءِ فَمَنْ فَعَلَ ذَلِکَ وَ قَدْ بَلَغَهُ الْحَدِیثُ رَأَى فِی وَلَدِهِ مَا یَکْرَهُ»( الفقه المنسوب إلى الإمام الرضا علیه السلام، ص: 235) از جماع کردن در اول و در وسط و آخر ماه پرهیز کن. زیرا احتمال سقط بچه می باشد . اگر بچه بماند ، ممکن است مجنون باشد . از جماع هنگام کسوف و خسوف و زلزله و هنگام وزش بادهای سخت پرهیز کن ، زیرا هر کس این حدیث به گوشش خورده باشد ، در فرزندش چیزهایی را می بیند که ناپسند است .

 

« إِنَّ فِیمَا أَوْصَى بِهِ- رَسُولُ اللَّهِ ص عَلِیّاً ع قَالَ یَا عَلِیُ‏ لَا تُجَامِعْ‏ أَهْلَکَ فِی أَوَّلِ لَیْلَةٍ مِنَ الْهِلَالِ وَ لَا فِی لَیْلَةِ النِّصْفِ وَ لَا فِی آخِرِ لَیْلَةٍ فَإِنَّهُ یُتَخَوَّفُ عَلَى وَلَدِ مَنْ یَفْعَلُ ذَلِکَ الْخَبَلُ‏ فَقَالَ عَلِیٌّ ع وَ لِمَ ذَاکَ یَا رَسُولَ اللَّهِ فَقَالَ إِنَّ الْجِنَّ یُکْثِرُونَ غِشْیَانَ نِسَائِهِمْ فِی أَوَّلِ لَیْلَةٍ مِنَ الْهِلَالِ وَ لَیْلَةِ النِّصْفِ وَ فِی آخِرِ لَیْلَةٍ أَ مَا رَأَیْتَ الْمَجْنُونَ یُصْرَعُ فِی أَوَّلِ الشَّهْرِ وَ فِی آخِرِهِ وَ فِی وَسَطِهِ(الکافی (ط - الإسلامیة)، ج‏5، ص: 499)

  • احسان ثابت

مراقبت از شریک شدن شیطان در نطفه 

 

خدای متعال به اقتضای حکمت خود راه را برای شیطان باز گذاشت تا در مسیر اغواء و گمراهی انسان هر چه می خواهد انجام دهد ، حتی به آن ملعون اجازه داد که در فرزندان بنی آدم نیز شریک شود ، آن جا که فرمود :

 ﴿ شارِکْهُمْ فِی اَلْأَمْوالِ وَ اَلْأَوْلادِ (سوره إسراء ، آیه 64 ) در ثروت و فرزندانشان شرکت جوی !

  در برخی روایات به این امر اشاره شده است :

در حدیثی معتبر دیگر از آن امام باقر علیه السلام  وارد شده است در هنگام نزدیکی دست بر بالای پیشانی زن  بگذار و بگو :

«اَللَّهُمَّ عَلی کِتابِکَ تَزَوَّجْتُها وَفِی اَمانَتِکَ اَخَذْتُها وَبِکَلِماتِکَ اسْتَحْلَلْتُ فَرْجَها فَاِنْ قَضَیْتَ لِی فِی رَحِمِها شَیْئاً فَاجْعَلْهُ سَوِیّاً وَلا تَجْعَلْهُ شَرَکَ شَیْطانٍ» (الکافی (ط - الإسلامیة)، ج‏5، ص: 501)راوی پرسید: فرزند چگونه شرک شیطان می شود؟ فرمود: اگر در وقت جماع نام خدا ببرند، شیطان دور می شود و اگر نبرند، ذَکر خود را با ذَکر و یاد آن شخص داخل می کند، پس جماع از هر دو می باشد و نطفه یکی است. پرسید: به چه چیز می توان دانست که شیطان در کسی شریک شده است؟ فرمود: هرکه ما را دوست می دارد، شیطان در او شریک نشده است و هرکه دشمن ماست، شیطان او را شریک شده است.

بنابر این باید بسیار مراقب بود تا مبادا شیطان راهی برای تاثیر گذاری بر روی نطفه پیدا کند ، در این مرحله اصلی ترین امری که باید رعایت شود این است که انسان به خدای متعال توجه نموده و خود و نسلش را به خدا بسپارد و از ذکر خدا غافل نشود ، در این جا تنها راه نجات ایمان به خدا و پناه بردن به اوست  :

﴿إِنَّ اَلَّذِینَ اِتَّقَوْا إِذا مَسَّهُمْ طائِفٌ مِنَ اَلشَّیْطانِ تَذَکَّرُوا (سوره أعراف ، آیه 201 )   پرهیزگاران هنگامی که در تیر رست شیطان قرار می گیرند، به یاد میافتند.

این جا تنها راه نجات دعاست !!

در حدیث دیگر از عبد الرحمن بن کثیر نقل شده که گفت :

«کُنْتُ عِنْدَ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع جَالِساً فَذَکَرَ شِرْکَ الشَّیْطَانِ فَعَظَّمَهُ حَتَّى أَفْزَعَنِی قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاکَ فَمَا الْمَخْرَجُ مِنْ ذَلِکَ قَالَ إِذَا أَرَدْتَ الْجِمَاعَ فَقُلْ‏ »نزد امام صادق علیه السلام  نشسته بودم که شریک شدن شیطان در نطفه آدمی را بیان نموده و آن را بسیار عظیم شمرد تا آن که من به سرافت و اضطراب افتادم ، گفتم که چه باید کرد که این امر واقع نشود؟ فرمود: هرگاه اراده جماع داشته باشی بگو:

«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ* الَّذِی لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ بَدِیعُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ* اللَّهُمَ‏ إِنْ‏ قَضَیْتَ‏ مِنِّی‏ فِی‏ هَذِهِ‏ اللَّیْلَةِ خَلِیفَةً فَلَا تَجْعَلْ لِلشَّیْطَانِ فِیهِ شِرْکاً وَ لَا نَصِیباً وَ لَا حَظّاً وَ اجْعَلْهُ مُؤْمِناً مُخْلِصاً مُصَفًّى مِنَ الشَّیْطَانِ وَ رِجْزِهِ جَلَّ ثَنَاؤُکَ‏»(الکافی (ط - الإسلامیة)، ج‏5، ص: 503)

هم چنین از امیر المؤمنین علیه السلام نقل شده است که چون فرد بخواهد که شیطان شریک نشود، بسم اللَّه بگوید و به خدا از شر شیطان پناه ببرد، فرمود :

چون کسی اراده جماع داشته باشد، بگوید: «بِسْمِ اللَّهِ وَبِاللَّهِ، اَللَّهُمَّ جَنِّبْنِی الشَّیْطانَ وَجَنِّبِ الشَّیْطانَ ما رَزَقْتَنِی» پس اگر فرزندی به وجود آید، شیطان به او ضرر نرساند(الکافی (ط - الإسلامیة)، ج‏5، ص: 503)

  • احسان ثابت

دعای زفاف

 

در شب زفاف که برای اولین بار زوجین در کنار هم قرار می گیرند شایسته است برخی آداب را که از امامان معصوم علیهم السلام رسیده است را انجام دهند تا آثار معنوی آنها حیاشان را بیمه کند و خدای متعال ایشان را در مسیری بی خطر به سوی کمال سوق دهد .

امام باقر علیه السلام  فرمود :

«أَبِی بَصِیرٍ قَالَ: سَمِعْتُ رَجُلًا وَ هُوَ یَقُولُ لِأَبِی جَعْفَرٍ ع جُعِلْتُ فِدَاکَ إِنِّی رَجُلٌ قَدْ أَسْنَنْتُ وَ قَدْ تَزَوَّجْتُ امْرَأَةً بِکْراً صَغِیرَةً وَ لَمْ أَدْخُلْ بِهَا وَ أَنَا أَخَافُ إِذَا أَدْخُلُ بِهَا عَلَى فِرَاشِی أَنْ تَکْرَهَنِی لِخِضَابِی وَ کِبَرِی فَقَالَ أَبُو جَعْفَرٍ ع إِذَا دَخَلْتَ فَمُرْهُمْ قَبْلَ أَنْ تَصِلَ إِلَیْکَ أَنْ تَکُونَ مُتَوَضِّئَةً ثُمَّ أَنْتَ لَا تَصِلُ إِلَیْهَا حَتَّى تَتَوَضَّأَ وَ تُصَلِّیَ رَکْعَتَیْنِ ثُمَّ مَجِّدِ اللَّهَ وَ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ ثُمَّ ادْعُ اللَّهَ وَ مُرْ مَنْ مَعَهَا أَنْ یُؤَمِّنُوا عَلَى دُعَائِکَ وَ قُلِ اللَّهُمَّ ارْزُقْنِی إِلْفَهَا وَ وُدَّهَا وَ رِضَاهَا وَ رَضِّنِی بِهَا ثُمَّ اجْمَعْ‏ بَیْنَنَا بِأَحْسَنِ‏ اجْتِمَاعٍ‏ وَ أَسَرِّ ائْتِلَافٍ فَإِنَّکَ تُحِبُّ الْحَلَالَ وَ تَکْرَهُ الْحَرَامَ ثُمَّ قَالَ وَ اعْلَمْ أَنَّ الْإِلْفَ مِنَ اللَّهِ وَ الْفِرْکَ مِنَ الشَّیْطَانِ لِیُکَرِّهَ مَا أَحَلَّ اللَّهُ‏ » (الکافی (ط - الإسلامیة)، ج‏3، ص: 481) در شب زفاف، سفارش کن تا عروس خانم قبل از ورود به حجله وضو بگیرد، تو نیز موقع ورود به حجله وضو بگیر، و چون به حجله رفتى، دو رکعت نماز بخوان و خدا را به مجد و کرامت ستایش کن و بر محمد و آل محمد صلوات بفرست، آن گاه دعا کن، و بگو همراهیان عروس دعاى تو را با درخواست اجابت بدرقه نمایند. در دعاى خود با یک چنین مضمونى خدا را بخوان: «بار خدایا الفت و محبّت و رضایت این عروس را نصیب من بفرما و او را مورد رضا و علاقه من قرار بده و سرانجام من و او را با بهترین وجه ممکن و شادمانى کامل فراهم آر، چرا که تو معاشرت حلال را دوست دارى و از معاشرت‏ حرام نفرت دارى». ابو جعفر به او گفت: این را بدان که مهر و الفت از سوى خدا است و ناسازگارى از جانب شیطان است.

امام جعفر صادق علیه السلام فرمودند :

 چون در شب زفاف به نزد عروس بروی موی پیشانی اش را بگیر و رو به قبله آور و بگو: «اَللَّهُمَّ بِاَمانَتِکَ اَخَذْتُها وَبِکَلِماتِکَ اِسْتَحْلَلْتُها، فَاِنْ قَضَیْتَ لِی مِنْها وَلَداً فَاجْعَلْهُ مُبارَکاً تَقِیّاً مِنْ شِیعَهِ آلِ مُحَمَّدٍ، وَلا تَجْعَلْ لِلشَّیْطانِ فِیهِ شَرَکاً وَلا نَصِیباً »(الفقه المنسوب إلى الإمام الرضا علیه السلام، ص: 235)

از امام محمّد باقرعلیه السلام منقول است: چون اراده جماع کنی این دعا بخوان

«اَللَّهُمَّ ارْزُقْنِی وَلَداً وَاجْعَلْهُ تَقِیّاً زَکِیّاً لَیْسَ فِی خَلْقِهِ زِیادَهٌ وَلا نُقْصانٌ وَاجْعَلْ عاقِبَتَهُ اِلی خَیْرٍ»( الکافی (ط - الإسلامیة)، ج‏6، ص: 10) خدایا فرزندی روزیم نما و او را پاک و پاکیزه قرار ده در حالی که در خلقت او زیادی و نقصانی وجود نداشته باشد و عاقبتش را به خیر کن .

  • احسان ثابت

خالقیت پدر و مادر به اذن الله

 

هنگامی که زن و مرد با یکدیگر پیمان مقدس ازدواج را جاری کردند ، آن دو به منزله یک تن می شوند ، هر دو برای یکدیگر !

﴿هُنَّ لِباسٌ لَکُمْ وَ أَنْتُمْ لِباسٌ لَهُنَّ (سوره بقره ، آیه 187 )   آنها لباس شما هستند؛ و شما لباس آنها (هر دو زینت هم و سبب حفظ یکدیگرید)!

انسان موجودی جاری است و همانند تمام موجودات عالم رویش دارد ، از او به اذن الله در عالم هستی فیض جاری می شود ، او زاده شده است و می زاید ، اما انسان با موجودات دیگر تفاوت دارد چرا که رویش او تنها در عالم خاک نیست بلکه از دل تن خاکی او نور به عالم می تابد ، خدای متعال انسان را موجودی خلق نموده که از وجودش حقائق زاده می شود و تکامل پیدا می کند ، چرا که قرار است او به مقامی مافوق تمام خلایق مادی برسد ، خدای متعال اراده کرده است تا انسان به مقام رب انسانی برسد و راه آن را نیز بیان فرمودند :

« الْعُبُودِیَّةُ جَوْهَرٌ کُنْهُهَا الرُّبُوبِیَّةُ»(مصباح الشریعۀ، ص 7)  عبودیت الهی چیزی است که ربوبیت ( انسان ) را در پی دارد .

این بدان معنا نیست که انسا نخدا می شود ، بلکه به این معناست که انسان می تواند مظهری از ربوبیت الهی شود و نمایشگر خالقیت و ربوبیت الهی به اذن الله شود ، همان گونه که عیسی بن مریم علیهما السلام این گونه بود که خدای متعال در این باره به عیسی علیه السلام  فرمود :

﴿إِذْ تَخْلُقُ مِنَ اَلطِّینِ کَهَیْئَةِ اَلطَّیْرِ بِإِذْنِی فَتَنْفُخُ فِیها فَتَکُونُ طَیْراً بِإِذْنِی (سوره مائدة ، آیه 11 )  به فرمان من، از گل چیزی بصورت پرنده میساختی، و در آن میدمیدی، و به فرمان من، پرندهای میشد

حال زن و مرد نیز در این مسیر قرار دارند و بر اساس اختیاراتی که خدای متعال به آنان داده است و به اذن او در عالم تکوین و ماده و ما فوق آن موجودی عظیم خلق می کنند ، لذا باید این خلق عظیم در چهار چوب دستورات و آدابی باشد که خدای متعال فرموده است تا آن که بتوانند موجودی بی عیب  و نقص بوجود آورده و در مسیر تکامل قرارش دهند .

بر همین اساس در این سری از مقالات به ذکر آدابی می پردازیم که از سوی مربیان اصلی بشر برای پرورش صحیح انسان بیان شده است تا زوج های جوان و سایر افرادی که قصد فرزند آوری دارند بدانها توجه نموده و عمل کنند تا موجوداتی بوجود آورند که در مسیر کمال حقیقی قرار گرفته و موجب تحقق اراده الهی در زمین شوند .

  • احسان ثابت

نطفه حافظ اسرار خلقت 


  انسان !!

 موجودی با قابلیت های بی نهایت !

دست پرورده ذات اقدس الهی !

خدای متعال اراده نمود تا موجودی خلق نماید که قابلیت این را داشته باشد که محل تجلی اسماء و صفات الهی او قرار بگیرد .

صورت انسانی را در احسن تقویم خلق نمود

﴿لَقَدْ خَلَقْنَا اَلْإِنْسانَ فِی أَحْسَنِ تَقْوِیمٍ (سوره تین  ، آیه 4 )ما انسان را در بهترین صورت و نظام آفریدیم، 

 و امانتی را در وجود او به ودعیه نهاد که کل هستی غیر از انسان از تحمل بار سنگین او سر باز زدند 

﴿إِنّا عَرَضْنَا اَلْأَمانَةَ عَلَى اَلسَّماواتِ وَ اَلْأَرْضِ وَ اَلْجِبالِ فَأَبَیْنَ أَنْ یَحْمِلْنَها وَ أَشْفَقْنَ مِنْها وَ حَمَلَهَا اَلْإِنْسانُ إِنَّهُ کانَ ظَلُوماً جَهُولاً (سوره أحزاب ، آیه 72 ) ما امانت (تعهّد، تکلیف، و ولایت الهیّه) را بر آسمانها و زمین و کوهها عرضه داشتیم، آنها از حمل آن سر برتافتند، و از آن هراسیدند؛ امّا انسان آن را بر دوش کشید؛ او بسیار ظالم و جاهل بود، (چون قدر این مقام عظیم را نشناخت و به خود ستم کرد)!

انسان قرار بود خلیفۀ الله در زمین باشد  که فرمود : 

 ﴿ إِنِّی جاعِلٌ فِی اَلْأَرْضِ خَلِیفَةً(سوره بقرة ، آیه 30 ) «من در روی زمین، جانشینی [= نمایندهای] قرار خواهم داد.» 

و بر همین اساس صورت ملکوتی او را بر صورت ملکوتی خود که همان تجلی اسمائی و صفاتی باشد خلق نمود که رسول اکرم صلی الله علیه و آله 

« إِنَّ اللَّهَ خَلَقَ آدَمَ‏ عَلَى‏ صُورَتِهِ‏.»( التوحید (للصدوق)، ص: 152)  همانا خدا آدم را بر صورت خود خلق نموده است .

انسان مسافری از عالی ترین مدارج عالم  نور بود که به تاریک خانه عالم خاک آمده بود .

او را به خاک دان دنیا آوردند

﴿ثُمَّ رَدَدْناهُ أَسْفَلَ سافِلِینَ ،(سوره تین  ، آیه 5 )سپس او را به پایینترین مرحله بازگرداندیم

در های آسمان را گشودند و ندا در دادند که بیایید ! 

﴿قُلْنَا اِهْبِطُوا مِنْها جَمِیعاً فَإِمّا یَأْتِیَنَّکُمْ مِنِّی هُدىً فَمَنْ تَبِعَ هُدایَ فَلا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُونَ  (سوره بقرۀ ، آیه 38 ) گفتیم: «همگی از آن، فرود آیید! هرگاه هدایتی از طرف من برای شما آمد، کسانی که از آن پیروی کنند، نه ترسی بر آنهاست، و نه غمگین شوند.»

 باید با هدایت الهی راهی به ملکوت که خانه اصلیمان است بیابیم .

اما سر آغاز این بازگشت بزرگ از درون رحم مادران آغاز می شود .

جایگاهی که خدا در آن صورتگری وجود انسان در عالم خاک راآغاز می کند ، مادر کشتزار و پدر بذر افشان آن .

خدای متعال با نطفه آدمی بین دو جنس مخالف الفتی بر قرار نموده و از این ترکیب مقدس موجودی عظیم خلق نمود .

این است نطفه آدمی ! قطره ای تر که در خود اسرار خلقت را حمل می کند !

و این است کار پدر  و مادر که از این اسرار پرده بر می دارند .

انسان موجودی است جتاری در تمام عوالم و از بوته اسماء و صفات الهیه سر بر می آورد ، او حرکتش را از دل نطفه ها آغاز می کند

پس ای دوستان که پدران و مادران آینده هستید بدانید که چه بار عظیمی بر دوش شما نهاده شده است

هدایت انسانهایی که هدا آنها را بوسیله ما خلق می کند در دستان ماست

باید ببینیم چه می کنیم

هم راه و هم راه کار را به ما نشان داده اند

تربیت الهی !!

راه این است ..

  • احسان ثابت

ترفند های تربیتی فرزندان در دوران جوانی

 

هنگامی که فرزند دوران خردسالی  و کودکی را سپری نمود و وارد دوران نوجوانی و جوانی شد مسیر تربیت او تغییر می کند ، او که تربیتش  در دوران قبل در بسیاری موارد از روی جبر  و متاثر از شرایط محیطی و ریشه های وراثتی بود هم اکنون به انسانی کامل تبدیل شده است که فکر  و اندیشه دارد ، در بسیاری موارد نظراتی خاص و قصد انجام کار های بزرگ دارد ، تربیت او در این دوران نیازمند بکار بستن ترفندهای متفاوتی نسبت به قبل دارد و نسخه های قبلی دیگر برای او سود مند نیست .

در این دوران هنگامی که فرزند با بحران های رفتاری مواجه می شود بر والدین لازم است با صبر  و حوصله ابتدا در حال فرزندشان نظر بیاندازند و به فراخود احوال ایشان راه کاری را انتخاب نمایند ، اگر شخصیت فرزند به نحوی بود که شاکله اصلی او صحیح شکل گرفته ، به طوری که حداقل معیارهای مطلوب انسانی در او وجود داشت باید راه کار خاصی را اتخاذ نمود  ، اما اگر حد اقل معیار های انسانی در او وجود نداشت باید راهی جز راه اول انتخاب نمود .

ابراز محبت

اگر فرزند خردمند بود لازم است با ابراز محبت و فهماندن دلسوزی خود به او آگاهش نمود و بعد از آن او را نصیحت نمود اما اگر خردمند نبود در صورت قبول نکردن نصیحت ها لازم است از قوای قهریه استفاده نمود و او را مقهور نمود .

امیر المؤمنین علی علیه السلام فرمود :

«استِصْلاحُ الأخیارِ بإکْرامِهِمْ، والأشرارِ بتأدیبِهِمْ»( بحار الأنوار (ط - بیروت)، ج‏75، ص: 82) اصلاح کردن نیکان با گرامى داشتن آنهاست، و اصلاح کردن بدکاران با تأدیب (تنبیه) آنان.

کنایه زدن

گاهی اوقات لازم است به فرزندان با کنایه برخورد کرد و نباید رو در رو به آنها چیزی گفت تا مبادا رویشان باز شده و حاضر جوابی کنند و در برخی موارد نیز اثر تربیتی ای که کنایه زدن دارد آن قدر اثر بخش  و عمیق است که با راه کار های دیگر قابل قیاس نیست

امیر المؤمنین علی علیه السلام فرمود :

 «إذا لَوّحْتَ للعاقلِ فَقد أوْجَعتَهُ عِتاباً»( غرر الحکم و درر الکلم، ص: 288)  کنایه زدن به خردمند، سرزنشى دردآور براى اوست.

هم چنین فرمود :

«عُقوبةُ العُقَلاءِ التَّلْویحُ، عُقوبةُ الجُهَلاءِ التَّصْریحُ». (غرر الحکم و درر الکلم، ص: 466) کیفر خردمندان، کنایه زدن‏ است و کیفر نادانان آشکارا گفتن.

پاداش دادن به نیکو کار

البته در برخی موارد نیز لازم است علاوه بر کنایه زدن از راه دیگری نیز استفاده نمود و آن این است که علی علیه السلام  فرمود :

« ازْجُرِ المُسی‏ءَ بِثوابِ المُحسِنِ( نهج البلاغة (للصبحی صالح)، ص: 501) با پاداش دادن به نیکوکار، بدکار را از بدکردارى باز دار.

هنگامی که فرزند خطاکار می بیند بخاطر کار اشتباهش از احسان و نیکی محروم شده است سعی جدی برای ترک اشتباهاتش می کند

قهر کردن

اما گاهی اوقات این راه هم جواب نمی دهد لذا باید راه دیگری را انتخاب نمود و آن قهر کردن با فرزند است :

امام کاظم علیه السلام‏ به شخصى که از فرزندش شکایت داشت فرمود:  

«لا تَضرِبْهُ، واهْجُرْهُ ولا تُطِلْ» (عدة الداعی و نجاح الساعی، ص: 89) او را نزن، بلکه براى مدتى کوتاه با او قهر کن.

قهر کردن با کودک البته نه به صورت طولانی که موجب قساوت قلب دو طرفه شود بسیار موثر خواهد بود و در بسیاری موارد مشاهده شده است که فرزندان رفتار های سوء خود را بخاطر این که والدین با آنها آشتی کنند ترک کرده اند .

  • احسان ثابت

اولین درس در آموزش معارف دینی به کودکان

 

پس از آن که ضرورت آموزش معارف الهیه به کودکان روشن شد بحث این است که این آموزش را از کجا آغاز کنیم ؟ آیا باید از همان ابتدا روی فکر کودک کار کنیم تا بتواند معارف سخت و سنگین دینی را بفهمد ؟ یا این که باید کار دیگری انجام داد ؟

در این مورد لازم است دانسته شود که بهتر است ابتدا با تعلیم شعارهای اصلی دین به کودک شروع کنیم ، به این نحو که اول کلمات و بیانات کلیدی دین را به آنان آموزش دهیم و بعد معنای آن را به ایشان تعلیم داده و بعد از این که چند وقت با آن شعار ها  مأنوس شدند و سوالاتی در باره آنها در ذهنشان بوجود آمد وارد مرحله نهایی شده و بر مطالب بیان شده استدلال نموده و دلیل آن اعتقادات  را به آنها آموزش دهیم .

بر همین اساس در روایاتی که از اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام وراد شده است این گونه توصیه شده است که لازم است ابتدا شعار اصلی دین اسلام « لا إِلهَ إِلَّا ٱللهُ » را به ایشان آموزش دهیم ، یعنی ابتدا گفتن آن را در دستور آموزش کودکان قرار دهیم

پیامبر عظیم الشأن اسلام صلی الله علیه و آله و سلم فرمود :

 «إِذَا أَفْصَحُوا أَوْلَادُکُمْ فَعَلِّمُوْهُم«لا إِلهَ إِلَّا اللهُ»( کنزالعمال:16/440.( آن گاه که فرزندانتان لب به سخن گشودند (کلمه ی) «لا إِلهَ إِلَّا ٱللهُ» را به آنان آموزش دهید.» [آن کلمه مقدّس نخستین نسخه ی ذات حق در آفرینش است.]

هم چنین باز فرمودند :

«إِفْتَحُوا عَلی صِبْیَانِکُمْ أَوَّلَ کَلِمَهٍ«لا إِلهَ إِلَّا ٱللهُ»( کنزالعمال:16/441. )(زبان) کودکان تان را نخستین بار با کلمه ی [مقدس و روح افزای] «لا إِلهَ الا ٱللهُ» بگشایید.»  

این بیانات ارزشمند این را می رساند که آموزش شهادت به وحدانیت خدای متعال  باید در دستور اولین آموزش های کودکان قرار بگیرد بر همین اساس بوده که ایرانیان لالایی را از تخفیف کلمه طیبه « لا إِلهَ إِلَّا ٱللهُ » ابداع نموده و دائما در گوش فرزندانشان می خواندند تا ایشان با این کلام مقدس انس بگیرند .البته این اول راه آموزش کودک است و بعد از آن باید معارف دیگری هم چون نبوت و امامت و سایر معارف  و دستورات دینی را به او آموزش داد و آموزش « لا إِلهَ إِلَّا ٱللهُ »به او اولین قدم است .

  • احسان ثابت

ضرورت تعلیم معارف الهی به کودکان

 

عالمی که هم اکنون در آن کودکان زندگی می کنیم پر از اعتقادات فاسد و و رفتار های ناهنجاری است که همه افراد بشر را در تیر رس خود قرار داده است ،  مکاتب مختلفی که از شرق  و غرب برخواسته اند از جمله سوسیالیتی، وهّابی، بابی، بهایی، شیطان پرستی، ادیان باطله و دیگر ایدئولوژی های الحادی  در کمین گاه ها بشریت قرار گرفته اند. در بین افراد بشر تأثیرپذیرین قشری که بیش از همه افراد در خطرند نوجوانان هستند. اگر افکار و اندیشه های آنان با دانش و آگاهی سالم توجیه نشود و خواسته های فطری آنان اشباع نشود، مکاتب انحرافی آن ها را شکار نموده و حیات ایشان را که تنها فرصت تکاملشان است را به بیهودگی  و خسارت صرف خواهند نمود .

بر این اساس یکی از اصلی ترین وظایف والدین، اساتید، اندیشمندان و حکومت های اسلامی این است که با تمام توان و با منطق قویِ فرهنگ اسلام ناب را که بر اساس حکم عقل سلیم تنها تفکر سالم و کامل است را به نوجوانان آموزش دهند تا مبادا دشمنان و خودخواهان و منحرفان ایشان را تحت تاثیر خود قرار دهند .

امام صادق علیه السلام در بیانی نورانی می فرمایند :

«بَادِرُوا أَحْدَاثَکُمْ بالحَدِیثِ قَبْلَ أَنْ یَسْبِقَکُمْ إِلَیْهِمُ المُرْجِئَهُ»( الکافی (ط - الإسلامیة)، ج‏6، ص: 47) پیش از آن که به کودکان شما حدیث (و افکار باطل شان) را بیاموزند، شما در آموزش دادن به کودکان خود پیشی بگیرید .

مرجئه یکی از مکاتب انحرافی قرون صدر اسلام است که فقط حکم را به قیامت منحصر می دانسته اند و کاری با حکم در دنیا نداشته اند و لذا از مسیر عدالت الهی خارج شده بودند ، امام صادق علیه السلام  نام ایشان را به عنوان مثالی برای انحراف ذکر نمودند و الا خصوصیتی در آن نیست بلکه می توان در عصر کنونی نام شیطان پرستان و وهابیت و سایر گروه های انحرافی را به جای آنها ذکر کرد .

بر این اساس باید بسیار مراقب بود مخصوصا در عصر حاضر که دشمنان حقیقت برنامه ریزی های هدف مند برای تسخیر قلب انسانها نموده و با همکاری شیاطین اقدام به نشر افکار باطل می کنند .

حال که اهمیت علم آموزی آن هم علم نافع به کودکان روشن شد ، سوال این است که کدامین علم را آن هم به چه نحو باید به کودکان خود بیاموزیم ؟

امیرمؤمنان علیه السلام در این باره فرمود :

« عَلِّمُوا صِبْیَانَکُمْ مِنْ عِلْمِنَا مَا یَنْفَعُهُمُ اللَّهُ بِهِ لَا تَغْلِبْ عَلَیْهِمُ الْمُرْجِئَةُ بِرَأْیِهَا( وسائل الشیعة، ج‏21، ص: 478)از دانش ما آن بخش را که برای کودکان تان سودمند باشد، بیاموزید تا (در زندگی، اندیشه های ناسالم همانند) مُرجئه نتوانند با اندیشه ی (انحرافی و باطلشان) بر آنان چیره شوند.

اما آن دسته از علوم اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام که لازم و ضروری است به کودکان آموزش داده شود عبارت است از اصول اعتقادات شیعه که عبارت است از وحدانیت و عدالت ذات اقدس الهی و هم چنین مسائل مربوط به معاد و نبوت و امامت و امور مربوط به آنها ، البته باید به فراخور فهم کودکان سخن گفت و بیشتر از آن که به آنان مطلب تحمیل و تکرار شود باید تا جایی که امکان دارد به ایشان تفکر کردن را آموخت تا ایشان با نیروی تفکر  و تعقل اصول اعتقادات شیعه را نیکو دانسته و از آن تبعیت کنند نه این که قدرت تفکر را در آنان سرکوب کرده و راه فهم را بر ایشان ببندیم .  

  • احسان ثابت